Son zamanların en popüler konusu olan ah bu gluten… Neredeyse her gün beslenme üzerine konuşurken mutlaka adından söz ederim. Peki nedir bu gluten? Bizler için bu kadar tehlikeliyse neden bu kadar yaygın gelin üzerine detaylıca konuşalım.
Gluten dediğimiz şey aslında buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein grubunun ismidir. Gluten proteinleri un su gibi ürünlerle karıştırıldığında yapışkan bir kıvam alır, ısıl işlem gördüğünde esneklik kazanır ve kabarmasını sağlar. Yani ekmeğin içerisinde gördüğümüz hava kabarcıklı boşluklar, çiğnerken ağzımıza gelen yumuşak elastik kıvamın sebebi glutendir.
Gluten içeren tahıllar arasında buğday en yaygın tüketilenidir. Gerek dünyada gerekse ülkemizde buğday ve buğday unu paketli ürünlerin çoğunda bulunmaktadır. Bu yüzden tüketim yaptığımız çoğu besinin glutenli olma ihtimali oldukça yüksektir.
GLUTEN YEDİĞİNİZDE ŞİŞEN KARNINIZ..
Gluten içeren besinler tüketildiğinde ince bağırsakların iç yüzeyini örten bölümde yani mukoza diye adlandırılan kısmında bulunan emici hücrelerde birçok reaksiyon meydana gelir. Bu reaksiyonlar sindirim ve emilim bozukluğu ile sonuçlanmaktadır. Zamanla emilemeyen maddeler yüzünden şişkinlikler, kabızlık, karın ağrısı hatta vitamin mineral eksiklikleri kansızlık görülebilmektedir.
GLUTEN İÇEREN BESİNLER
Buğday, çavdar, arpa ve bunların unlarından elde edilen yiyecekler başlıca gluten içerenlerdir. Fakat günümüzde üzerinde GLUTENSİZ/GLUTEN FREE yazmayan her ürün üretim veya paketleme esnasında bile glutenlenmiş olabilir.
Gluten içeren besinler listesi;
Ekmek, tam tahıl ekmeği, çavdar ekmeği, kepekli ekmek
Buğday unu, tam buğday unu, çavdar unu, kepekli un
Tüm unlu mamüller, pastane ve fırın ürünlerinin hepsi
- Makarnalar
- Bira
- Bulgur
- İrmik
- Kahvaltılık gevrekler
- Bisküvi, patates cipsi, çikolata, gofret gibi paketli ürünlerin tamamı
- İşlenmiş et ürünleri
- Et ve tavuk suyu tabletleri
- Hazır çorbalar
- Kavrulmuş kuru yemişler
- Soya sosu, diğer salata ve makarna sosları, kremalar
GLUTEN İNTÖLERANSI NASIL ANLAŞILIR?
Gluten intöleransını anlamanın en basit yolu tüketildikten birkaç saat sonra veya ertesi gün içinde özellikle sindirim sisteminde görülen başlıca semptomlardır.
- Şişkinlik ve gaz problemleri
- Karın bölgesinde yağlanma
- Kronik yorgunluk
- Karın ağrısı
- İshal veya kabızlık
- Eklem ağrısı
- Mide bulantısı ve kusma
- Depresyon ve anksiyete
Ayrıca bazı hastanelerde veya kliniklerde gluten intölerans testi yapılabilir. Bunun dışında beslenme uzmanı eşliğinde yapılan eliminasyon diyeti ile glütensiz bir diyet planlaması sonucunda semptomlar azalıyor ve hatta kayboluyorsa gluten intöleransı var demektir.
