Öncelikle Kutup Yıldızı'nı nasıl bulabileceğimizi anlatalım. Gökyüzünde yıldızların hareketlerini incelediğimizde, Dünya'nın dönme ekseninin doğrultusuna en yakın konumda bulunan yıldıza göre diğer yıldızların saat yönünün tersi yönde birer çember çiziyor olduğunu görürüz. Bu yıldıza Kutup yıldızı adını veriyoruz. Kutup Yıldızı, sanılanın aksine çok parlak bir yıldız değildir. Yıldızların Kutup Yıldızı etrafındaki çember hareketini gözle belirlemek zordur ve bunun için genellikle uzun poz süresi ile çekilen fotoğraflar kullanılır. Resimde Büyük Ayı olarak işaretlenmiş takımyıldızını, açık bir havada şehir içinde çok zorlanmadan görebilirsiniz. Genellikle bu takımyıldızının 7 yıldızının cezveye benzediği biçiminde benzetme yapılır. Resimde işaretli yıldızdan, cezvenin sapının bükülü olduğu yönde, bu yıldızla, onun altında görülen ona en yakın yıldız (cezvenin en sağında görülen iki yıldız) arasındaki uzaklığın yaklaşık olarak 5 katı uzağa bakarsanız, Kutup Yıldızını bulabilirsiniz. Başka bir deyişle, resimdeki kırmızı okun boyu, Büyük Ayı takımyıldızının cezvesinin en ucundaki iki yıldız arasındaki uzaklığın 5 katı kadardır. Kış döneminde cezve hava karardığında Kutup Yıldızı'nın alt tarafında görülür. Zamanla Doğu tarafında yükselir ve Kutup Yıldızı'nın sağında kalır. Yazın ise neredeyse tam tepede olur.
Bundan başka, gündüz öğlen civarında Güneş'in bulunduğu yönü belirlerseniz, bu size Güney yönünü verecektir. Yine de yaz saati uygulamasının olmadığı zamanda bunu yapmak daha doğru yön bulmayı sağlayacaktır. Yaz saati uygulaması sırasında saat değerinden 1 saat çıkarılması gerekir.
Aşağıdaki resimde, bugün saat 21:00'de İzmir'den tam başımızın ucuna doğru bakıldığında görülebilecek gökyüzü verilmiştir. Bir tabletiniz varsa ve bu görüntüyü gökyüzü ile karşılaştırmak isterseniz, tabletinizin ekranının aşağıya bakması gerekir. Gök Atlası oluşturduysanız, bununla da karşılaştırabilirsiniz. Resimde, Büyük Ayı, Küçük Ayı, Orion (İkizlerevi) ve Kapella adlı yıldızın da bulunduğu Arabacı (Auriga) takımyıldızlarının bilinen çizgileri de çizilmiştir. Sol altta görülen Akyıldız (Sirius), Güneş'i saymazsak gökyüzünde gözle en parlak görülen yıldızdır. Resimde yönler kırmızı harflerle gösterilmiştir. Önceki resimde görülen Kutup Yıldızı'nı burada tüm gökyüzü görünümünden ayırdetmek mümkündür.
Resimde, Akyıldız, Orion'un (İkizlerevi) köşe yıldızı kırmızı Betelgöz ve Küçükköpek Takımyıldızının en parlak yıldızı olan Procyon tarfından oluşturulan Kış Üçgeni gösterilmiştir. Bu üç yıldızın oluşturduğu üçgen, gökyüzünde oldukça iyi ayırdedilebilecek kadar parlak görünür.
Gezegenleri görmek istiyorsanız biraz beklemelisiniz. Jüpiter ancak saat 23 civarında doğar ve geceyarısından sonra Doğu tarafından Güney'e doğru geçişi sırasında iyi görülebilir. İlkbaharda biraz daha erken doğacağı için, gecenin daha erken saatlerinde görülebilecektir.
Satürn'ü görmek isterseniz, Venüs'le birlikte ancak sabah Güneş doğmadan önce görebilirsiniz. Sabah 06:30 civarında Venüs, çok parlak bir biçimde GüneyDoğu yönünde görülebilir. Satürn Venüs'e oldukça yakında görülebilir. 9 Ocak'ta epeyce yakın konumda olacaklardır. Mars ta yakınlarda bulunur. Biraz daha yüksekte, sağ üstte onu da görebilirsiniz.
Merkür bu sıralar akşamüstü yaklaşık olarak Güneş battıktan 45 dakika sonra GüneyBatı yönünde oldukça sönük olarak görülür. Özellikle İzmir'in hava kirliliğinde ayırdedemeyebilirsiniz.
Ay ise bu ayın başında Sondördün evresinde olduğundan gece başında görülmeyecektir. 10 Ocak'ta Yeniay evresinde olacak. Bu evrede Güneş'e en yakın konumda olduğundan göremezsiniz. Yarısının aydınlık görüleceği ilkdördün evresinde 16 Ocak'ta görülebilecek. Dolunay ise 24 Ocak'ta. Ay bu evredeyken ortalığı epeyce aydınlatır. Sokak lambalarının olmadığı bir yerde bile, renkleri ayırdedebileceğiniz kadar aydınlatma sağlar. Gökyüzü açısından bu bir sorundur. Çünkü nasıl gündüz Güneş'in parlaklığı nedeniyle yıldızları göremiyorsak, gece de Dolunay'da görebildiğimiz yıldız sayısı, şehir dışında olsak bile azdır. Dolunay zamanı Güneş batarken Ay doğar ancak Dolunay'ın 2 gün öncesi ve 2 gün sonrasında da Ay oldukça parlak görülür ve çok dikkat etmeyen bir gözlemci o günlerde de Ay'ın dolunay evresinde olduğunu düşünebilir.
Bu ay içinde, ayın hemen başında bir göktaşı yağmuru da vardı ancak bu yazının yayınlandığı zamanda geçmiş olacağı için ayrıntı vermedik.
Kaynaklar: Popüler Astronomi Birliği ve Stellarium
