FATİH ÖZKILINÇ- Zeytin hasadının başlamasıyla birlikte zeytinyağI fiyatları tekrar gündeme geldi. Market raflarında ortalama bir litre zeytinyağının fiyatı 50 ile 60 TL arasında değişirken Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi (UZZK) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Mustafa Tan ise üreticide zeytinyağının litre fiyatının düşük olduğunu söyledi.
Olması gereken fiyatın altında satılıyor
Zeytinyağı pahalı algısı oluşturulmaya çalışıldığını ifade eden Tan, "Bu bilinçli bir şekilde yapılıyor. Türkiye'de onca kaleme zam yapılıyor ama zeytinyağı ön plana çıkıyor. Zeytinyağı fiyatları yıllardan beri artmadı. Marketlerde zeytinyağı fiyatları pahalıysa incelensin. Zeytinyağı olması gereken fiyatın çok altında satılıyor. Üreticide zeytinyağının litresi 30-32 TL. Geçen sene zeytinyağı litre fiyatı rafta 40-50 TL arasındaydı. Daha yeni üretimin raflara yansıması olmadı. Zeytinyağının bu durumundan yararlanan taklit ve tağşişçiler var. 5 litre yağı 150 TL'ye satanlar var. Yapılan kontrollerde markalı ürünler kontrol ediliyor. Yol kenarlarında satılan zeytinyağları kontrol edilmiyor. Ya da edilse bile yeterli kontrol edilmiyor. Yıllardır 'zeytinyağlı yiyemem aman, basma da fistan giyemem aman', 'zeytinyağı pahalı' deniliyor. Dünyada bir gerçek var. Zeytinyağı ve diğer bitkisel yağların arasındaki parite 2,5-3'tür. Bugün 5 litre ayçiçeği yağı fiyatı 100 TL civarında. 3 parite dediğimizde 5 litre zeytinyağının fiyatı 300 TL olur. 5 litre ayçiçeği yağı 100 TL olunca pahalı denilmiyor da neden zeytinyağı pahalı deniliyor. 5 litre zeytinyağı daha 300 TL olmadı. Burada psikolojik bir problem var. Birazda bu algıyı diğer yağ sektörü temsilcileri oluşturuyor" dedi.
Üretim artmazsa fiyat aşağı inmez
Zeytinyağının pahalı olmadığını kaydeden Tan, "Ayçiçeği yağı tohum yağı. Her sene ekiyorsunuz çıkıyor. Zeytin öyle değil. Biri tarla ürünü, diğeri zeytin ağacının meyvesinin suyu. Ayçiçeği ile zeytinyağını aynı kategoride değerlendirmek yanlış. O yağlar zeytinyağı değil. Zeytinyağının dünya piyasasındaki paritesi üçte birdir. Başka konular konuşulmuyor. Önceden bir kilogram zeytin bir kilogram zeytine eş değerdi. Peynirin fiyatı almış başını gidiyor peki zeytin öyle mi? En babayiğit zeytinin kilogramı 30 TL'ye satılıyor. Zeytin yine ucuz. Önceden bir litre zeytinyağı ile bir işçinin bir yevmiye ücretini karşılanıyordu. Bugün bir kadın işçinin yevmiyesi 100 TL. Erkek işçinin yevmiyesi 150 TL. Ortalaması 125 TL. Bugün bir litre zeytinyağının fiyatı 125 TL değil. Zeytin ve zeytinyağı asla ve kata pahalı değil. Zeytin ve zeytinyağı hak ettiği yeri bulamadı. Zeytinyağı pahalı algısı yaratılmaya çalışılıyor. Üreticiden alınan domatesin fiyatı hale, manava gelinceye kadar nasıl artıyorsa zeytinyağında aynı. Zeytinyağının fiyatı üreticiden alındıktan sonraki süreçte marketlere gelinceye kadar artıyor. Zincir arttıkça fiyatta bir artış oluyor. KDV'nin yüzde 8 olması da bir sıkıntı oluşturuyor. Sektör KDV'nin yüzde 1'lere inmesini talep ediyor. İspanya'da zeytinyağının litresi üreticide 40 TL. Bizde yağlık zeytinin kilogram fiyatı 4 TL. 6 kilogram zeytinden bir litre zeytinyağı elde ettiğimizi düşünürsek tüccar üreticiden bir litre yağı 24 TL'den alıyor. Üreticiyi her geçen gün çökertiyoruz. Üretici maliyet artışları nedeniyle zeytin ağaçlarına bakım yapamıyor. İlaç, gübre tarihe karışmak üzere. Maliyetlerin kontrol edilmesi gerekiyor. Üretim artmazsa fiyat aşağı inmez" diye konuştu.
Rekolte sanıldığa kadar kötü değil
Bu yıl zeytinde rekoltenin düşük olacağı yönündeki iddialara ilişkin ise Tan, "UZZK olarak zeytin rekolte hesaplamasını bitirdik. İlerleyen günlerde Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'yle birlikte açıklayacağız. Rekolte İle ilgili sanıldığı gibi bir kötü durum yok" ifadelerini kullandı.
