FATİH ÖZKILINÇ- Aşırı sıcaklar ve salça fabrikalarının domates alımını yavaşlatması salçalık domates üreticisini zorluyor. Salça fabrikalarının domatesi alımını yavaşlatması ve fiyat düşürmesi üreticinin domatesi tarlada bırakmasına neden oluyor. Tarlada kalan domates ise aşırı sıcaklara dayanamayıp bozuluyor. Domates üreticisinin aşırı sıcaklar ve salça fabrikalarının alım sözleşmesine uymaması nedeniyle sıkıntı yaşadığını dile getiren Menemen Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Arif Metin Karagöl, “Salça fabrikaları domates alımını yavaşlattı. Domates fiyatları da düşünce çiftçi domatesi tarlada bekletmek zorunda kaldı. Bu mevsimde tarlada kalan olgun domates olumsuz etkileniyor. Salça fabrikaları neden alımı yavaşlattığını bilemiyoruz. Çiftçilerimiz ise fabrikaların ürün bol olduğu fiyatlarını düşürdüğünü dile getiriyor. Çiftçi ürününü satmak için fiyat düşürüyor. Çiftçilerimiz salça fabrikalarıyla 60 kuruştan sözleşme yaptılar. Fakat domates bol olunca fabrikalar alımı ağırdan alıyor. Bu durumda da çiftçimiz domates tarlada bozulmasın diye ucuza satıyor. Salçalık domates fiyatının 60 kuruştan 40 kuruşa kadar düştüğü belirtiliyor” dedi.
Tarlada kalan domates zarar görüyor
Tarlada kalan olgunlaşmış meyve ve sebzelerin aşırı sıcaklardan olumsuz etkilendiğini dile getiren Karagöl, “Fiyatların düşmesi sebebiyle ürününü tarlada bırakan çiftçinin domatesi zarar görüyor. Maalesef yaş sebze ve meyvelerde bu sıkıntılar hep yaşanıyor. Tüccarda ürün alımında bu durumu kullanıyor. Bolluk olunca fabrikalar bunu yapıyor. Ürün az olunca sıkıntı yaşanmıyor. Fabrikalar cayır cayır alım yapıyor. Ürün az olunca da çiftçiler fiyat yükseltip sözleşmeye uymayabiliyor” diye konuştu.
Devlet çözüm bulmalı
Üreticiyle alıcı arasında yapılan sözleşme süreçlerinde bir hakem olması gerektiğini kaydeden Karagöl, “Ziraat Odaları olarak geçmişten bu yana alıcıyla üretici arasında yapılan sözleşme süreçlerinde bir hakem olması gerektiğini dile getiriyoruz. Madem bir sözleşme yapılmış fabrikalar bu ürünü almak zorunda. Tarım İl Müdürlükleri, İlçe Tarım Müdürlükleri bu süreçlere dahil olmalı. Sözleşme süreçleri devletin kontrolünde olmalı. Bu yetki Ziraat Odalarına da verilebilir. Çiftçiyi salça fabrikalarının insafına bırakmamak gerekiyor. Yapılan sözleşmeye fabrikalar kendi lehlerine bir iki madde koyarak çiftçiyi zorluyor. Yeri geldiğinde çiftçi de bunu yapabiliyor. Bizim düşüncemiz; yapılan sözleşmeye uyulması. Sözleşmeye uyulsun o mal alınsın sıkıntı yaşanmasın. Allah çiftçimizin yardımcısı olsun. Domates, salatalık gibi ürünleri üretici bazen düşük fiyatlara satmak zorunda kalıyor. Devletin buna çözüm bulması gerekiyor. Maalesef tarım konusunda iyi çalışıldığını düşünmüyoruz. Bu tip sıkıntılardan dolayı ekilmeyen araziler çoğalıyor. Birçok çiftçi yaşadığı sıkıntıdan dolayı ‘seneye bu domatesi dikmeyeceğim’ diyor. Ben şahidim. On kişiden üç kişi ekmese denge bozulur. Sürekliliği sağlamak için devletin el atması gerekiyor” şeklinde konuştu.