İzmir’de toplanan Birinci Türkiye İktisat Kongresi’nin anısını yaşatmak için İzmirlilerin 1923’te söz verdiğini aktaran İktisat Tarihçisi Dr. Serdar Şahinkaya, Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına girerken tarihi kongre binasının yeniden inşa edilerek 1923’te verilen sözün yerine getirimelisi gerektiğini söyledi.
FATİH ÖZKILINÇ- Geçtiğimiz günlerde İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger’in “İzmir İktisat Kongresi Binası’na ne oldu, nerede? Kim yıktı? Ben yerini tespit ettim. Otopark yapılmaya çalışıyor. Bir kısmı tescilli bir kısmını da ben tescil etmeye çalışıyorum. Bununla ilgili yazı yazdım, bir çalışma başlattım. İktisat Kongresi’ni tekrar yapalım desek nerede yapacaksınız? Yer yok. Orayla ilgili bir çalışma başlatıyoruz” sözleriyle kent gündemine giren tarihi kongre binasına ilişkin İktisat Tarihçisi Dr. Serdar Şahinkaya, değerlendirmelerde bulundu.
İzmirliler söz verdi
İzmir’ de toplanan Birinci İktisat Kongresi’nin 70’li yılların ortasında yıkılan Aram Hamparsumyan Hanı’nda toplandığını belirten Şahinkaya, “Kongre için yer aranırken Konak’taki Mithatpaşa Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi düşünüldü ancak küçük geldiği için Aram Hamparsumyan Hanı’nda toplandı. 17 Şubat 1923’te toplanan kongre 4 Mart 1923 tarihinde bitti. O dönem basında yer alan haberlere baktığımızda İzmirlilerin kongrenin anısını yaşatmak için bir abide yapacaklarına dair söz verdiklerini görüyoruz. Ama kongrenin yapıldığı bina 1970’lerin ikinci yarısında Belediye Başkanı İhsan Alyanak döneminde yıkıldı” dedi. Kongre binasının yıkıldığı alana Ahmet Priştina’nın belediye başkanlığı döneminde İzmir İktisat Kongresi Anıtı’nın dikildiğini de dile getiren Şahinkaya, aynı alana tarihi binanın replikasının yapılması gerektiğini kaydetti.
Yeniden inşa edilmeli
Kongrenin asıl adının İzmir’de toplanan Birinci Türkiye İktisat Kongresi olduğunu da aktaran Şahinkaya, “Mustafa Kemal Atatürk kongreyi açarken ‘Kongreniz Erzurum, Sivas Kongreleri kadar önemli ve tarihidir. İnşa edilecek devletin ekonomi programı buradan çıkacaktır’ diyor. İktisat Kongresi, bir nevi kurucu kongredir. Bu nedenle İzmir, hem kurtuluşun hem de kuruluşun kentidir. Birinci Türkiye İktisat Kongresi'nin toplandığı o arsada yeni bir kongre merkezi yapılarak İzmir, 1923’te verdiği sözü yerine getirmeli” diye konuştu.
İktisat Kongresi ruhu canlandırılmalı
Türkiye ekonomisinin bugün içinde bulunduğu duruma da dikkat çeken Dr. Serdar Şahinkaya, “O günün şartlarında İzmir’de toplumun üretici ve yaratıcı güçleri bir araya geliyor. Kolay bir şey değil. Bugün anayasamızda yer alan ekonomik ve sosyal konsey toplanmıyor. Türkiye’nin bir yol ayrımına geldiği, Cumhuriyet’in ikinci yüzyılına başlarken ülkenin İzmir’de toplanan iktisat kongresinin ruhu gibi üretici ve yaratıcı güçleri bir araya gelerek ikinci yüzyıla girerken nasıl bir iktisadi model seçilmesi gerektiğine dair bütün toplumsal katmanların talepleri dinlenmeli. Keşki ikinci yüzyıla İzmir’de kongrenin toplandığı tarihi binanın replikasını inşa ederek ve toplumun bütün katmanlarının taleplerini dile getirdiği bir kongreyle girebilsek” ifadelerini kullandı.
