DOĞANCAN BİNGÖL - İzmir Dernekleri Konfederasyon Başkanı Turgay Yokuş, İzmir'de kurduğu İzmirliler Derneği ve bir çok STK'ya başkanlığı ile konuşmak isteyenlere düşünce ve fikir özgürlüğü sağlıyor. Ekonomik bütçesini üyelerinden oluşturan Yokuş, siyasi bir düşünceye veya bir kişiye bağlı kalmamak için çaba gösterdiklerini belirterek, 'İzmirliler Derneği İzmir Kent Kimliğini korumak adına kurulan bir dernek. Hemşeri mantığında kurulan bir dernek değil. Kentimizin gelişmesi için çaba gösteriyoruz' dedi
İzmir Dernekleri Konfederasyon Başkanı Turgay Yokuş, İzmir'de İzmirliler Derneği kurarak dikkat çekici bir işe imza attı. İnsanlar ilk olarak yeni derneği şaşkınlıkla karşılasa da ilerleyen dönemlerde derneğin İzmir'i koruma düşüncesini benimsediğini gördükten sonra sahiplenmeye başladı. Yokuş, 5 tane STK'ya başkanlık ederek İzmir'in ifade özgürlüğüne katkıda bulunuyor. İzmirliler Derneği'nin logosu özel izin ile alınmış İzmir Valiliği'nin logosu olduğu için kurum olarak kendilerinde topluma karşı fazlaca sorumlu hissediyorlar. Yokuş'un başkanlık ettiği dernekler, çıkar amacıyla bağış yapan kişilerden yardım kabul etmiyor. Kendi içinde ekonomik özgürlüğünü sağlayarak herhangi bir parti, şirket ya da kişiye kendini bağımlı hissetmemek için çabalıyor. Bu durum, Yokuş ve yol arkadaşlarının ifade özgürlüğüne katkı sunuyor. Yokuş, İzmir'in geçmişi, geleceği ve bugünü ayrıca dernek faaliyetleri gibi bir çok konuda açıklamalarda bulundu.
Kendinizi biraz tanıtır mısınız?
İzmir doğumluyum. Eğitim hayatımı tamamladıktan sonra baba mesleği olan deri sektöründe yıllarca faaliyette bulundum. Yoğun ve ağır iş temposunun yanında spor faaliyetlerine vakit ayırdım. Dağcılık faaliyeti, branşım olan uzakdoğu sporları taekwondo, judo, aikido, karate gibi spor dallarında uzun yıllar antrenörlük ve hakemlik yaptım. Kendi spor salonumu çalıştırdım.
İzmir'de doğan ve doyan
Başkanı olduğunuz dernekler nelerdir? Nasıl kuruldu ve ne zaman faaliyete geçti?
1994 yılında kurulan İzmirliler Derneği'nin 1995 yılında yönetimine girdim. 2004 yılına kadar da 9 yıl başkan yardımcılığı görevinde bulundum. Başkan yardımcılığında iken 5-6 yıl siyasi partilerde görev aldım. Ancak 2004'te İzmirliler Derneği'ne Genel Başkan seçildikten çok kısa bir süre sonra siyasi kimliğimi, siyasi görevimi, üyeliğimi iptal ettirdim. 2004-2009 yılları arasında İzmir çevresinde 12-13 ilçede dernekler kurduk. 2009 yılında İzmir Kent Federasyonu'nu kurduk. 2009 yılındaki çalışmalardan sonra İzmir dışında İstanbul, Ankara, Antalya gibi şehirlerde de dernekler kurmaya devam ettik. 2015 yılına geldiğimizde dernek sayımız 40'ın üzerine çıktı. Bu süre zarfında iki federasyon daha kurduk. 2015 yılında üç federasyonu birleştirerek İzmir Dernekleri Konfederasyonu'nu kurduk. Dernek sayımız şimdi 52'ye ulaştı. Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği dalında iki koromuz, HÜRDOĞA Dağcılık Spor Kulübümüz, tüm çatımız altında yaklaşık 15 bin dernek üyemiz var. İzmirliler Derneği adının İzmir olmasının yanında taşıdığımız, kullandığımız logo İzmir Valilik Logosu. Kullanım hakkı İzmir Valimiz Kutlu Aktaş döneminde özel izinle alınmıştır. İzmirliler Derneği'nin isminden ve logosundan dolayı iki misyonu var. Hata yapma şansımız yok. Bizi 6400 STK'dan ayıran en büyük özelliğimiz bu iki unsur. İzmirliler Derneğimizin Tüzüğünde 'İzmir'de doğan, İzmir'de doyan kendini İzmirli hisseden herkes üye olabilir' dediği için üyelerimiz arasında Romanından Musevisine, Levanteninden Rusuna kadar, doğulusundan batılısına kadar her türlü üyemiz mevcut. Esnaf, sanayici, iş insanlarının yanı sıra akademisyenler, emekli askerler, bütün bu alanlarda üyelerimiz var. İzmirliler Derneği'nin isminden dolayı İzmir'e ilk gelen Vali veya bakanların sorduğu ilk soru "İzmir'de İzmirliler derneği olur mu?" sorusudur. Biz de onlara şöyle cevap veriyoruz. "Sizin baktığınız pencereye bağlı. Neye göre bakıyorsanız. İzmirliler Derneği hakkında şöyle bir açıklama yapabiliriz. İzmirliler Derneği İzmir kent kimliğini korumak adına kurulan bir dernek. Hemşeri mantığında kurulan bir dernek değil.
İzmirli olmanın bilinci başka
İZDER, UKASED, İZKEF, İZDEKON'un Genel başkanlığını yürütüyorsunuz. Bu dernekler hakkında bilgi verir misiniz?
Başkanı olduğum İzmirliler Derneği'nin yönetim kurulu 25 üyeden oluşuyor. Yönetim kurulundaki arkadaşlarımız değişik sektörlerde kendi mesleklerini icra etmekte ve kendi işlerinde sorumluluk sahibi insanlar. Genel Başkanı olduğum İzmir Kent Federasyonu Yönetim Kurulu, yine 25 üyeden oluşuyor. Aynı şekilde buradaki arkadaşlarımız da farklı sektörlerde kendi mesleklerini icra etmekte ve kendi işlerinde sorumluluk sahibi insanlar. İzmir Dernekleri Konfederasyonu'nun yönetim kurulu da 25 üyeden oluşmakta. Uluslararası Kardeş Şehirler Derneğimizin yönetim kurulunda 11 üye bulunmakta. İzmir Kent Federasyonu, İzmir Dernekleri Konfederasyonu, İzmirliler Derneği'nin çizgisinden gidiyor. İzmirliler Derneği'nin tüzüğü neyse o amaçlar doğrultusunda daha geniş kapsamlı bölgesel bir çalışmayı federasyon yapıyor. Diğerlerinden daha geniş çaplı Türkiye genelindeki çalışmayı konfederasyonumuz yapmakta. Fakat tüzüğümüzdeki çizgi değişmiyor. İzmirlilik ruhu, İzmirlilik bilincini taşımak, kentlilik bilincini oluşturmak, kent kimliğini korumak gerekiyor. Bu gibi konularda çalışmalar yapmaktayız. Uluslararası Kardeş Şehirler Derneğimizin yürütmeye çalıştığı alan; İzmir'in mevcut olan uluslararası kardeş şehirlerinin bir araya getirilebileceği bir 'Uluslararası Kardeş Şehirler Fuarı' düzenlemeyi planlıyoruz. Bunun amacı İzmir'de 4-5 ay turizm hareketliliği görülüyor. Geriye kalan aylarda turizm hareketliliği yeterli olmadığından, biz de "Bu ayları nasıl doldururuz?" diye yola çıkarak, Uluslararası Kardeş Şehirler Fuarı'mızı oluşturmayı hedefledik. Bir ay 'Uluslararası Kardeş Şehirler İş Dünyası"nın bir araya gelmesi, bir ay "Uluslararası Kardeş Şehirler Kültürel Çalışmaları'nın bir araya getirilmesi, bir ay 'Uluslararası Kardeş Şehirler Gençlik Çalışmaları' gibi her ay farklı bir konuyu ele alarak turizm hareketliliğini artırmayı planlıyoruz. Bu konudaki projemizi İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız Tunç Soyer'e de sunduk. Kendisi bu projeye çok sıcak baktı, projemizi ilk İzmir Büyükşehir Meclis Toplantısı'na götüreceğini ifade etti. Biz de elbette bu cevaptan memnun kaldık.
Beş STK'nın başkanıyım
Bu tempo sizi yormuyor mu?
İzmirliler Derneği'nin yanı sıra İzmir Kent Federasyonu, İzmir Dernekleri Konfederasyonu, Uluslararası Kardeş Şehirler Derneği (UKASED) ve Ege Bölgesi'ndeki şehirlerin İzmir'de kurulu olan derneklerinin, federasyonlarının oluşturduğu Ege İlleri Güç Birliği Platformu (EGEP) başkanlığını yapıyorum. Şu anda beş STK'nın başkanıyım. Elbette bu benim hayatımı büyük ölçüde etkiliyor. Bu görevleri İzmir'e olan sevdam sayesinde severek yürütebiliyorum.
Kadifekale için turizm seferberliği
Bünyenizdeki STK'ların görev ve çalışma alanları nelerdir?
İzmirliler Derneği'nin birçok projesi var. Bunlardan ancak birkaç tanesini örneklemek gerekirse şöyle anlatabiliriz. İzmirliler Derneği İzmir'de ilk defa 2000'li yıllarda 'İnanç Turizmi Projesi'ni başlatmıştır. Dünyanın muhtelif ülkelerinden üç büyük dinin din adamlarını İzmir'e davet ederek İzmir'de buluşturmuştur. Çünkü İzmir Hoşgörü Kenti. Turizm Bakanlığı, Balçova Belediyesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi bu projeye destek vermiştir. Gelen din adamları ile yaklaşık 3 günlük 1 program uygulanmıştı. Sempozyumlar, seminerler, tanışma kokteylleri, Meryem Ana, Efes ve Yedi Uyuyanların olduğu tarihi yerlerin gezilmesi, görülmesi gibi etkinlikler olmuştur. Ziyaretçiler İzmir'den çok mutlu bir şekilde ayrıldı. Ayrılmadan önce kendilerine o günün anısına belge verildi. Daha sonraki yıllarda inanç turizminin ikincisini başlatmak istedik, başlattık fakat Arap Baharı patlak verdi. Bütün Ortadoğu karıştığından, din ve inanç konusu hassas bir konu olduğu için biz de bu projeyi askıya aldık. Şu anda projemiz askıda beklemekte. Bunun dışında İzmirliler Derneği, zamanın Valisi'nin desteği, katkısı ve görevlendirmesi ile Kadifekale içerisindeki evlerle ilgili 'İzmir Kadifekale'deki Çarpık Kentleşme Sorunu'na el atmıştır. Biz de yanlarında yer alık. Ayrıca Konak'ta yapılan alt geçit yasal değildi. 30 cm çökme yaptığı söylenmişti. İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne dava açılmıştı ve kazanılmıştı. Amaç burada İzmir Büyükşehir Belediyesi'ni hedef almak değildi. En azından Belediye ve kurumların da bir işi yaparken yasal yolla ve proje plan dahilinde kendilerine hatırlatmaktı amacımız. Bunların dışında Emir Sultan Türbesi'nden, tarihi camilerimiz ve havralara kadar hepsinin tekrar elden geçirilmesi ile ilgili birçok alanlarda çalışmalarımız oldu. Valilerimize ve belediye başkanlarımıza sunduğumuz ve paylaştığımız daha birçok projelerimiz oldu. Bunların birçoğunda da başarılı olduğumuzu düşünüyorum.
İzmir'de özellikle Basmane'de Tarihi Binalar Yağmalanıyor ve İzmir tarihine zarar veriliyor. Sizin bu konuyla ilgili çalışmalarınız var. Tarihe verilen zararı nasıl değerlendiriyorsunuz?
İzmir'deki tarihi yerlerimizin korunması ve restorasyonu bizim tüzüğümüzde olan bir konu. Hem belediyeler hem de merkezi yönetimler yönünden mevzuatların bazen çakıştığından çalışmalar aksayabiliyor. Bu problemin düzeltilmesi, giderilmesi ve hızlanması için çalışmalarımızı devam ettiriyoruz.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Son olarak eklemek istediğim İzmir'lilere mesajım olabilir. İzmirliler Derneği kimsenin tekelinde olmayan STK'dır. İzmir'in menfaati için kurulmuştur. Bu yüzden, biz bütün İzmir'lileri bu çatı altında çalışmaya davet ediyoruz. Mutlaka herkesin İzmir ile ilgili bir düşüncesi, aklından geçen bir projesi, istekleri, beklentileri vardır. Bunları gelip bizimle paylaşmalarını istiyoruz. Onları merkezimize davet ediyoruz.
Hoşgörü kenti
İzmir yoğun göçe rağmen İzmirlilik ruhu, kent bilincini nasıl sürdürebiliyor?
İzmir İzmir'e göçle gelenleri İzmirlileştiriyor. Böyle bir şansı var İzmir'in. Çünkü 'İzmir hoşgörü kenti' İzmir'de herkes kendini huzurlu ve mutlu hissettiğinden, kimse kimseye karışmadığından, onlarda İzmir'deki sisteme ve şehir hayatına uymaya çalışıyorlar. Bazıları biraz gecikse de sonunda onlardan da sonuç elde edilebiliyor.
İzmir'e akademik destek
Yürüttüğünüz projelerden bahseder misiniz?
Yaptığımız projeler arasında şu an aklıma gelen 'Sivil Toplum Kuruluşları Akademisi' adıyla bir akademi kurduk. Bu proje Türkiye'de bir ilk. 4 ay süren akademik bir eğitimdi. 33 farklı ders vardı. Haftada iki gün, üçer saatlik bir programdı. 100 STK'nın başkanını eğitime aldık. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi'nden Proföserler, doçentler kendi akademik alanlarında eğitimler verdiler. Eğitim sonunda eğitime katılanlar Türkiye'de yine bir ilk olan vali ve dekan imzalı resmi bir sertifika aldılar. Biz bu projeyi hem İzmir'de hem de Türkiye çapında devam ettirmeyi planlıyoruz. Ayrıca STK Kuruluşları Akademisi olarak marka tescili de alınmıştır.
İzmir Dernekleri Konfederasyonu olarak yaptığımız projelerimiz arasında, tavuk atıkları gibi birçok atıklardan elde edilen 'Biyodizel'in İzmir Körfez Vapurlarında Kullanılması Projesi' var. Bu projemizi de İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı'mız Tunç Soyer'e sunduk.
