Aykut Polatlı-Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Mahir Ulutaş İzmir'de 3 santralde bir problem olduğu konusunda bir takım duyumlar aldıklarını bakanlığın bu konudaki herhangi bir açıklaması olmadığı için tam emin olamadıklarını söyledi. Ulutaş, kendilerinin de bilgileri 2. kaynaklar aracılığıyla edindiklerini belirtti. Bunun dışında da İskendur'unda elektrik kesintisinden bir gün önce bir santralin devre dışı olduğunu hatta bu santral nedeniyle bölgesel bir elektrik kesintisinin yaşandığını da belirten Ulutaş, büyük bir elektrik kesintisinin çözümü ise ya yedekte olan başka bir güç kaynağının devreye sokulması gerektiği ya da güç kaybına tekabül eden bir yerin elektriğin kesilmesi olduğunu vurguladı, 'Bu tür büyük kesintilere yönelik yedeğini tutmanız gerekiyor. Böyle büyük bir durum öngörülmemiş olmalı ki önlem alınmamış. Bu bir zafiyettir. Güç sağlayamıyorsanız gücü kontrollü olarak azaltmanız lazım' dedi.

Sorun özelleştirmelerde gizli

Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Mahir Ulutaş elektriğin bir ülkenin bağımsızlığı kadar önemli olduğunu  ve bazı sektörlerin özelleştirilmemesi gerektiğini söyledi. Elektrik şebekelerinin bir ülkenin en önemli altyapısı olduğunu vurgulayan Ulutaş elektrik sisteminin daima işlemesi gereken bir sistem olarak söz etti, 'Buradaki en küçük bir zafiyet tolerans kaldırmaz. Daima kriz senaryolarının, ikinci ve üçüncü planların olması gerekiyor.'

Enerjiyi devlet üretsin

Ulutaş elektrik üretim, dağıtım ve tüketim noktasındaki sorunu ve yapılması gerekeni ise şöyle özetledi: 'Bazı sektörler vardır özelleştiremezsiniz. Bu sektörlerde özelleştirme bırakın ekonomik verimsizliği, sistemi yönetilemez hale getirir. Enerji sektöründe çok başlılık olmaz. Enerji sektöründe özelleşztirmelerle, farklı hedefler peşinde koşan çoklu aktörlerle bu yürümez. Elektrik enerji sektörü üretim, tüketim ve dağıtımıyla entegre bir yapı halinde kamu eliyle yürütülmdiği taktirde riskler daima vardır. Umalım bu olay adımların atılması konusunda bir vesile olur.' Dokuz Eylül Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği'nde Prof. Dr.Engin Karatepe ise bunun dünyada bir çok noktasında karşıldığını ama sorunun çözülmesi için tüm inceleme, müdahalelerin yapılması gerektiğini belirtti. Karatepe, 'Devlet kurumları 3 ile 6 ay sürer içersinde bir rapor hazırlayabilirler. Bence bu konunun uzmanları raporları hazırlayınca tekrar bakmak daha faydalı olacaktır.' dedi.


Şüpheli Enka Santrali

Türkiye'yi sarsan elektrik kesintisinin Enka'nın İzmir'deki doğalgaz santralinin devre dışı kalmasının yarattığı domino etkisinden kaynaklandığı belirtiliyor. Çukurova'da iki büyük santralin de kısa aralıklarla devre dışı kalmasının da etkiyi artırdığı, olay nedeniyle Türkiye'nin Avrupa elektrik sistemi ENTSO-E'ye bağlantısında sorun yaratmayacağı kaydedildi.  Reuters'a bilgi veren bir enerji yetkilisi, "Şu anda öne çıkan en güçlü senaryo İzmir'deki 799 MW'lık santralin ve Adana Çukurova'daki yine büyük bir santralin kısa aralıklarla devre dışı kalması. Bu nereden baksanız sistemde yüzde 5-10 arasındaki bir katkının eksilmesi anlamına geliyor. Gördüğümüz kadarıyla bu eksilme bütün sistemde domino etkisi yaptı ve sistemi kapattı" dedi.

Bakan da 'Enka olabilir' dedi

Türkiye'nin tamamına yakınını etkileyen elektrik kesintileri ile ilgili Enerji Bakanı Taner Yıldız açıklama yaptı. Yıldız kesintiyle ilgili olarak manipülasyon iddialarının da araştırıldığını söyledi. Enerji Bakanı devre dışı kalan iki elektrik hattının 17 salise arayla iptal olduğunu açıkladı. İşte Yıldız'ın büyük kesintiyle ilgili açıklamaları: İzmir Ailağa'daki Enka Santralinin çıkması böyle bir çöküşe neden oldu. Vakayı okuyoruz ama araştırmalarımız devam ediyor. Bütün bu 3 tane olumsuzluğun aynı ana denk gelmesi nedeni 33 yıldır işi iletim olan arkadaşlarla konuştuğumuzda böyle bir olasılığın şu ana kadar olmadığını kast ettiler. Depremle bir kısım çökmeler olmuştu 1999'da. Trafo merkezleriyle fiziken bir darbe olmuştu. Bu sistem Avrupa'nın ikinci büyük şebekesidir. Toplam 1.2 mliyon kilometrelik iletim ve dağıtım hattı olan atmosferi açık bir işletmedir. Türkiye'nin geneline sirayet etmesin diye. ENSO-E kapsamında senkron çalışma da böyle davranıyor. Aliağa Bölgesi'ndeki yapınan frekansla birlikte olduğunu gözlemledik. Bunu tetikleyen nedenin ne olduğunu bir müdahale mi teknik gerekçemi manipülasyon mu olduğunu söylemiyoruz şu an.

Siber saldırı yok

Sistemin yüzde 100'ü devreye alındı. Ben bu açıdan sanayicilerimizin ve bütün kesimlerimizin bundan teshir altında kaldığını biliyorum. Bütün kurumlarımız adına sistem adına da bunun bir kez daha tekrarlanmayacağını söylemem lazım. İhtimal dahilinde mi siber saldırı ihtimal haricinde değil. Türkiye'de bir kriptolama yaptığınızda bunun deşifresinin yanıbaşında olduğunu biliyoruz. Küçük bir ihtimalin gerçekleştiği mi siber bir saldırı mı söylemem erken.

Santral devreye girmedi

EPDK eski üyesi Prof. Dr. Osman Sevaioğlu kesinti sırasındaki kaybın sıcak yedek olarak adlandırılan başka bir santralin devreye girmemesi olduğunu belirtti. Prof. Dr. Sevaioğlu biri İzmir'de olmak üzere 3 santralden şüphelendiğini anlattı: "Devre dışı olan santral batıda 1100 MW'lık bilinen eski bir termik santral veya güneyde 1200 MW'lık yeni bir termik santraldir. Bir de büyüklük ve gücü bakımından İzmir'deki bir santralden kaynaklanmış olabilir. 70 bin MW kurulu gücü, 40.000 MW puant (peak) gücü olan bir sistem, 1000-1200 MW gücünde bir santralin aniden de olsa, devre dışı olmasıyla normal şartlar altında bu şekilde parçalanma/yıkılma yaşamaz. Böyle bir durumda TEİAŞ Sistem Kontrol Merkezi'ndeki sistem operatörünün elinde iki silah vardır; derhal (1-3 dakika içinde) aynı güçte sıcak bir yedeği devreye almak ya da aynı güçte bir yükü kesmek/devre dışı bırakmak."
Editör: Haber Merkezi