Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev geçtiğimiz hafta içinde yaptığı Suriye ziyaretinde Hamas kurmayı Halid Meşal ile bir araya geldi; Çarşamba günü yaptığı açıklamada ise, İsrail’in karşı olduğu İslami harekete rağmen Hamas’ın Ortadoğu barış sürecine dâhil edilmesi gerektiğini belirtti. Acaba Rusya dünyanın en patlamaya hazır bölgelerinden birinde İslam yanlısı bir pozisyon mu alıyor? İsrail’in eski Rusya büyükelçilerinden Zvi Magen, Rusya’nın son dönemdeki girişimleriyle bölge üzerinde nüfuzunu ve sürekliliğini artırmak istediğini belirtti. Bu amaca ulaşmak için terör örgütlerinin kullanılması ise Rusya'yı pek rahatsız etmiyor. Magen, “Rusya bunu taraf tutmak olarak görmüyor. Ortada bir konum alıyor ve Ortadoğu’da arabulucu rolünü üstlenmek istiyor” dedi.
RUSYA’NIN ARABULUCULUK PLANI
Rusya İsrail’in zaten yanında olduğuna inanıyor. İsrail'in konuşmaya hazır olması, şu an için barış süreci için diğer ülkeleri konuşmaya kimin iteceği sorusunu getiriyor. Rusya bunu ABD'lilerden önce yapmayı istiyor ve bu yüzden Suriye'nin yanı sıra Hamas’da dâhil bütün Filistinli aktörlere ihtiyaç duyuyor. Magen, Rusya’nın “Filistin, Suriye ve hatta Hizbullah’ın da bulunduğu bir Ortadoğu konferansında” tüm tarafları müzakere masasında toplamak için Filistin’in birliğini desteklediğini belirtti. Peki neden Rusya bu kadar yoğun bir çaba gösteriyor? Magen, Rusya’nın mevcut durumunu geliştirmek istediğini ve daha önemli bir güç haline gelmeyi amaçladığını ifade etti. Bu amaç altında Rusya, Ortadoğu dâhil dünya çapında faaliyet göstermek zorunda. Geçtiğimiz Mart ayında Meşal Moskova’dayken İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas da diğer Arap liderleriyle birlikte Rusya'daydı. Kremlin bütün tarafları bir araya getirmişti. Şimdi ise hepsini teker teker bütünleştirmek istiyor.
RUSYA’NIN ÜÇ HEDEFİ
İsrail’in Bar-Ilan Üniversitesi dış politika uzmanı Dr. Yuri Petruşevski, Medvedev ziyaretiyle Rusya’nın Hamas ile olan bağlantısının devam ettirildiğini belirtti. Petruşevski, “Rusya bölgede savaş istemiyor ancak öncelikle Hamas'la sonrasında da Müslüman dünyasıyla ilişkilerini güçlendirerek nüfuzunu artırmayı amaçlıyor” dedi. Petruşevski’ye göre Rusya’nın İslam dünyası ile yakınlaşması üç sebepten dolayı büyük önem taşıyor. Bunlar, Müslüman dünyasının Rusya içinde köklenen radikal İslam’a verdiği desteği azaltmak, İslam yanlısı bir dış politika sergilerken radikal İslam'la birleşme sağlamak ve bu sayede dünyadaki konumunu güçlendirmek.
RUSYA İSRAİL İLİŞKİLERİ?
Peki Rusya İsrail ile ilişkilerini bir kenara mı itiyor? Magen, Rusların çok hesaplı ve düşünerek hareket etmelerine rağmen İsrail ile ilişkilerinin açık bir riske maruz kaldığını ifade etti: “Rusya İsrail karşıtı bir tarafı yanına çekmediğini düşünüyor. Yaklaşımlarına göre sadece Abbas, barış sağlamak için yeterli değil. Bu yüzden özellikle ABD’nin arabuluculukta başarısız olduğu bir süreçte Suriye, Lübnan ve Hamas mutlaka bulunmalı. Bu yüzden Rusya, İsrail’in kendisine kızgın olması için bir neden görmüyor. Petruşevski, Rusya’nın İslam dünyasıyla kuracağı bağ yüzünden İsrail ve Batı’yla bozulacak ilişkilerini önemsemediğini, bu yüzden Hamas’la ilişkilerini bozmak için İsrail’in yeterli bir sebep olmadığını belirtti. Ancak Rusya’nın bakış açısına göre bu formül tam tersi yapılsa da işleyebilir. Çünkü amaç dengeli ve esnek bir politikayla Rusya’nın herhalükarda dünya sahnesinde önemli bir güç haline gelmesi.
