Özellikle tiroid kanseri, önceki yıllara göre daha düşük yaş gruplarında daha sık görülmeye başlandı. Acıbadem Altunizade Hastanesi’nden Prof. Dr. Murat Topdağ, gençlerdeki bu artışın nedenlerini ve risk faktörlerini açıklıyor.
Çevresel Etkenler Tiroid Kanserini Tetikliyor
Gençler arasında tiroid kanseri oranlarının artmasında en önemli faktörlerin başında çevresel etmenler geliyor. Özellikle radyasyon, kimyasal toksinler ve hava kirliliği, bu hastalığın yayılmasında etkin rol oynayan unsurlar arasında yer alıyor. Radyasyona maruz kalmak, özellikle tıbbi görüntüleme teknikleriyle daha yaygın hale geldi. X-ışınları ve bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, ergenlik dönemindeki bireylerin tiroid kanseri riskini önemli ölçüde artırabiliyor.
Tarihi Radyasyon Maruziyeti Örnekleri
Radyasyonun kanser üzerindeki etkileri, tarihteki bazı felaketlerle somut bir şekilde ortaya çıkmıştır. Çernobil faciası sonrasında bölgede yaşayan çocuk ve gençlerde, tiroid kanseri oranlarında ciddi artışlar gözlemlenmişti. Bu durum, yüksek dozda radyasyona maruz kalmanın, kanser gelişimi üzerindeki etkisini gözler önüne seriyor.
Kimyasal Toksinler Hormon Dengesini Bozuyor
Kimyasal toksinler de tiroid kanserine zemin hazırlayabiliyor. Poliklorlu bifeniller (PCB'ler) ve polibromlu difenil eterler (PBDE'ler) gibi maddeler, tiroid hormonlarının biyosentezini ve taşınmasını engelleyerek kanser riskini artırabiliyor. Ayrıca bisfenol A (BPA) ve ftalatlar, hormonları taklit ederek tiroid fonksiyonlarını olumsuz etkileyebiliyor. Bu kimyasallar, özellikle plastik ürünler ve kişisel bakım ürünlerinde yaygın olarak bulunuyor.
Hava Kirliliği ve Tiroid Kanseri
Bir başka risk faktörü ise hava kirliliği. İnce partikül madde (PM2.5) gibi kirleticiler, tiroid kanseri riskini artırabiliyor. PM2.5, vücuda nüfuz ederek toksik metaller ve organik bileşikler taşır, bu da kanser gelişimi için uygun bir ortam yaratabilir. Bu tür hava kirliliği özellikle şehirlerde yaşayan gençler için daha büyük bir tehdit oluşturuyor.
İklim Değişikliği ve Besin Eksiklikleri
İklim değişikliğinin de tiroid sağlığı üzerinde olumsuz etkileri bulunuyor. Küresel ısınma, topraktaki iyot seviyelerinin azalmasına yol açabiliyor. İyot eksikliği, özellikle kıyı bölgelerinde yaşayan gençler için tiroid fonksiyonlarını bozabilir. Tiroid kanseri gelişiminde iyot eksikliği önemli bir faktör olarak kabul ediliyor.
Genetik Yatkınlık ve Tiroid Kanseri
Genetik faktörler, gençlerde tiroid kanserinin artışındaki bir diğer önemli rolü oynuyor. Genetik mutasyonlar ve polimorfizmler, özellikle papiller ve foliküler tiroid kanserlerinde etkili oluyor. HABP2 genindeki mutasyonlar, ailesel tiroid kanseri vakalarının artmasına yol açabiliyor. Ayrıca BRAF ve RAS genlerindeki mutasyonlar, kanserin gelişmesini hızlandırabiliyor.
Kalıtsal Genetik Yatkınlıklar
Ailesel tiroid kanseri vakalarında, genetik polimorfizmler de risk faktörü olarak öne çıkıyor. FOXE1 genindeki polimorfizmler, aile bireylerinde tiroid kanseri riskini artırabiliyor. Genetik yatkınlık, tiroid hücrelerinin kontrolsüz şekilde çoğalmasına neden olarak kanserin oluşumuna zemin hazırlayabiliyor.
