SANAT

Unutulan Budist, vejetaryen Türk şairi

Abone Ol


Budizm edebiyatından çeviriler yayımlar


Çelebi, Sidharta adlı şiirini ilk kez 1940'ta yayımlar. Ayvazoğlu'nun aktardığına göre Çelebi, dost meclisinde zaman zaman okuduğu ve pek ortaya çıkarmak istemediği bu şiiri, şairin kendisine haber verilmeden Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun bir Buddha gravürüyle Yeni Ses dergisinde yayımlanır. Şiiri gören Çelebi, bu işin arkasındaki dostlarına öfkelenir. Ayvazoğlu, şiirin yayımlanmasının ardından Çelebi'nin Türkiye'nin en popüler şairlerinden biri haline geldiğini söyler, fakat şair bu şiirdeki Budist duasıyla, mizah yazarları ve karikatüristler için bir malzeme olmuştur. Ayvazoğlu için, "Bu şiirden hemen her zaman sadece alaycı bir dille söz edilmesi, hiç kimsenin "Om mani padme hum" sözünün ne anlama geldiğini, daha da önemlisi, şairin Budizm'e niçin ve ne zaman ilgi duymaya başladığını sormamış olması" şaşırtıcıdır. Dünyadaki Budizm uzmanlarının eserlerini getirterek okuyan Çelebi, 1940 ve 1941'de Hamle ve Yeni Adam dergilerinde Budizm edebiyatından çeviriler yayımlar. Ayvazoğlu, Sidharta'nın, bütün duaların kabul edildiği anlamına gelen Saravarthasiddha kelimesinin kısaltılmışı olduğunu belirtiyor.

Vejetaryen

Çelebi hakkında bir diğer dikkat çekici bilgi ise şairin vejetaryenliğidir. Ayvazoğlu, şairin bu etyemezliğini Budizm'e duyduğu ilgiye bağlıyor. Çelebi'nin 1940'ta Abidin Dino hakkında yazdığı şu cümleler de buna bir işarettir: "Abidin'in en mühim günahlarından birisi koyun eti yemesindedir; bununla beraber hiç olmazsa insan eti yememesi bu günahı hafifletmektedir." Ayvazoğlu'nun Çelebi hakkında hazırladığı biyografinin, şairin zihnimizdeki imgesini derinleştireceği kesin.