Konumuz şu: Kandırılmaktan bıktık, çocuklarımıza ne yedirip içireceğimizi şaşırdık. Son zamanlarda hızla büyüyen bir kampanya var. Binlerce insan imzalamak için neredeyse sıraya girecek. Kampanyanın muhatabı da tahmin ettiğiniz gibi:
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. İstenilen ise 'Doğal' teriminin gıda etiketlerinde pazarlama malzemesi olarak kullanılmasının yasaklanması...
Kampanyayı başlatan da belli:
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği!
Söylediklerini ve isteklerini ağızlarından tekrarlayayım:
Gerçekten doğal mı?
GDO'lu yemlerle beslenen hayvanların sütünden elde edilen yoğurt paketlerinin üzerine 'doğal' yazılmasını ya da üretiminde Dünya Sağlık Örgütü tarafından 'muhtemel kanserojen' olarak rapor edilmiş glifosat kullanılan sebze ve meyvelerin 'doğal' kabul edilmesini istemiyoruz.
Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği çerçevesinde hazırlanmış olan 'Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Hakkında Kılavuz'un içeriğindeki 'doğal' ve aynı anlama gelen 'tabii', 'natürel' ve 'natural' terimlerinin izin verilen kullanım esasları, tüketicide sağlıklı, müdahale edilmemiş ürün algısı yaratarak tüketiciyi yanıltabilecek ve organik tarım açısından haksız rekabete yol açabilecek koşullar içeriyor.
Uygulama nasıl?
Kılavuz, pastörize süt, UHT süt, siyah çay, bitki çayları, yumurta, bal, kahve ile taze, kurutulmuş ve dondurulmuş meyve-sebze, yoğurt gibi ürünlerde 'doğal' ifadesinin kullanılmasına izin veriyor.
Türk Dil Kurumu'na göre 'doğal'; doğada olan, doğada bulunan, doğada rastlandığı gibi, doğaya uygun olan, doğa güçlerine, kurallarına uyan, tabii, natürel, kendiliğinden olan, insan eliyle yapılmamış, yapay karşıtı anlamlarına geliyor.
Tüketici algısına daha yakın olan bu tanıma göre, endüstriyel koşullarda üretilmiş hiçbir gıdanın 'doğal' olması mümkün değil ve bu şekilde etiketlenmiş gıdalar tüketicide sağlıklı, müdahale edilmemiş, hatta organik ürün algısı yaratabiliyor.
Örtüşme yok!
'Doğal' teriminin mevcut teknik tanımı ile halk arasındaki 'doğal' algısı ve TDK'daki 'doğal' tanımı arasındaki fark, tüketici hakları ve rekabet açısından sıkıntıya yol açıyor ve bu durum ilgili yönetmelik ve kılavuzun amaç ve ilkeleriyle de örtüşmüyor. Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği'nin ilk maddesinde 'Bu Yönetmeliğin amacı, algı farklılıkları ve bilgi gereksinimleri dâhil gıda hakkında bilgilendirme açısından tüketicilerin üst düzeyde korunmasına ilişkin kuralları belirlemektir' deniliyor.
Sakıncaları var!
İlgili kılavuzun genel uygulama esaslarında ise 'Gıdalar, tüketiciyi yanıltmayacak şekilde ve satın alacak kişinin bilinçli bir seçim yapabilmesini sağlayacak biçimde etiketlenmeli ve tanıtılmalıdır. Gıdanın etiketlenmesi, tanıtımı ve reklamı bu doğrultuda açık ve bilgilendirici olmalıdır,' deniliyor.
Buna karşın, 'doğal' kelimesinin tanımı üzerinde üretici firmalar ve tüketiciler arasında ortak bir algıdan söz edilemediği için, etiket üzerinde kullanımı tüketicinin korunması açısından sakıncalar doğuruyor. Yönetmeliğin, amacına hizmet etmesi, haksız rekabetin önüne geçilmesi ve tüketici haklarının korunması açısından ilgili Kılavuz'da ve gerekiyorsa yönetmelikte bir an önce değişiklik yapılmasını öneriyoruz, diyorlar.
Önerilen değişiklikler şöyle:
Bölüm 1 Madde 5 ve Bölüm 2 Madde 1'in yeniden düzenlenmesini, 'doğal' kelimesinin kullanımına hiçbir şekilde müsaade edilmemesini,
'Doğal' kelimesinin gıda etiketlerinde pazarlama malzemesi olarak kullanımının yasaklanmasını,
Genel Uygulama Esasları Madde 3'e göre bir etiketin veya tanımlamanın yanıltıcı olarak kabul edilip edilmeyeceği değerlendirilirken gıdanın etiketlenmesi, tanıtımı, sunumu ve reklamının bir bütün olarak ele alınması gerektiğinden, 'doğal' çağrışımı yapacak görsel malzeme kullanımına (örneğin, konvansiyonel süt ve süt ürünleri ambalaj ve reklamlarında kapalı sistemde yetiştirilen inek yerine, merada otlayan inek görseli kullanılarak yanıltıcı biçimde doğal algısı yaratılması) izin verilmemesi talep ediliyor..
Dip Ekspres
Turkcell'den şirketlere özel imkânlar
Türkiye'de şirketlerin dijitalleşmesini kendine misyon edinen Turkcell, bu çerçevede sunduğu ürün ve servisler dünyasına yeni bir bakış açısı getiriyor. Şirketlerin ihtiyaçlarına özel çözümler üreten Turkcell, 'İşte Turkcell İşte Destek' diyerek kurumsal dünyasının yenilerken kendi işini yapan girişimcileri de unutmadı. Ülke ekonomisinin yüzde 85'ini oluşturan küçük şirketlerin ayağına giderek onları yerinde dinleyen ve dijital ihtiyaçları belirleyen Turkcell, en çok ihtiyaçları olan sınırsız fiber internetin yanı sıra e-muhasebe ve mobil internet desteği gibi çözümleri tek pakette kendilerine sunuyor.
