Türkiye'den de bilim insanlarının katıldığı uluslararası bir araştırma, göçmen kuş ölümlerinin arkasındaki acı gerçeği ortaya çıkardı. Araştırmaya göre, göçmen kuş ölümlerinin %87'si insan kaynaklı! Bu ölümlerin en büyük kısmı ise elektrik çarpması, yasa dışı avlanma ve zehirlenmelerden kaynaklanıyor.
Sorunun Boyutu: 91 Ülke, 19 Yıl, 45 Tür
Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu'nun da aralarında bulunduğu 161 bilim insanı, 91 ülkeyi kapsayan dev bir araştırmaya imza attı. 19 yıllık veriyi inceleyen araştırma, 45 büyük göçmen kuş türünde yaşanan ölümleri mercek altına aldı. Sonuçlar alarm verici: İnsan kaynaklı ölümler, doğal sebeplerden kaynaklanan ölümleri açık ara farkla geçiyor.
İnsanların Kuşlara Etkisi: Üç Büyük Tehdit
Araştırma, göçmen kuş ölümlerinin arkasındaki üç büyük insan etkisini şöyle sıralıyor:
Elektrik Çarpması: %40,5: Yalıtımsız elektrik hatları, göçmen kuşlar için ölümcül bir tehdit oluşturuyor.
Yasa Dışı Avlanma: %21,7: Özellikle Afrika'da yoğunlaşan bu vahşi uygulama, birçok göçmen kuş türünü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor.
Zehirlenme: %16,3: Tarım ilaçlarının kullanımı, kuşların zehirlenmesine yol açıyor. Bu durum özellikle akbaba ölümlerinde ön plana çıkıyor.
Afrika'da Farklı, Avrupa'da Farklı
Araştırma, coğrafi konuma göre de farklı ölüm nedenlerinin öne çıktığını ortaya koyuyor. Afrika'da en fazla ölüm nedeni %48 ile yasa dışı avlanma olurken, Avrupa'da bu oran %47,2'ye düşüyor. Avrupa'da ise en büyük tehdit, %47,2 oranla elektrik çarpması.
En Çok Kimler Etkileniyor?
Araştırma, farklı kuş türlerinin de insan kaynaklı ölümlerden farklı şekillerde etkilendiğini gösteriyor:
Yırtıcı Kuşlar: En büyük tehdit %36,2 ile elektrik çarpması. Yasa dışı avlanma ise %23,9 oranında etkili.
Leylek ve Turnalar: Elektrik çarpması (%54,4) ve yasa dışı avlanma (%21,2) bu türleri en çok tehdit eden faktörler.
Akbabalar: En büyük tehlike %39,7 ile zehirlenme. Ancak elektrik çarpması (%25,8) ve yasa dışı avlanma (%18,5) da önemli ölüm nedenleri arasında yer alıyor.
15 Yılda Azalma Yok!
Araştırmacılar, Afrika-Avrasya göç yolu üzerindeki insan kaynaklı ölümlerin son 15 yılda azalma göstermediğine dikkat çekiyor. Bu durum, göçmen kuş popülasyonları için büyük bir tehdit oluşturuyor.
Gelecek İçin Ne Yapılabilir?
Araştırma, sorunun çözümü için şu önerileri sunuyor:
Enerji Altyapısı Düzenlemeleri: Kuş dostu elektrik hatları ve rüzgar türbinlerinin yer seçiminde daha dikkatli olunması gerekiyor.
Yasa Dışı Avlanmayla Mücadele: Daha sıkı denetimler ve caydırıcı cezalar ile bu vahşi uygulama engellenmeli.
Zehirlenmeyle Mücadele: Zararlı pestisitlerin kullanımının azaltılması ve alternatif çözümler geliştirilmeli.
Habitat Koruma: Göçmen kuşların beslenme ve dinlenme alanlarının korunması gerekiyor.
