Depremler, sadece binaları değil, insan psikolojisini de derinden etkiliyor. Uzmanlar, sağlıklı bir ruh hali için özellikle ilk haftalarda dikkat edilmesi gereken bazı temel adımlar olduğunu vurguluyor.
Deprem Sonrası Psikolojik Dayanıklılık Neden Önemli?
Depremler sonrası birçok kişi yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda duygusal travmalarla da mücadele eder. Dr. Öğr. Üyesi Hale Kahyaoğlu Çakmakcı, bu süreçte psikolojik dayanıklılığı artırmak için günlük yaşam alışkanlıklarının korunmasının kritik olduğunu belirtiyor. Uyku düzeni, sağlıklı beslenme ve kişisel rutinlerin sürdürülmesi, ruhsal iyileşme açısından temel adımlar arasında yer alıyor.
Toplumsal Dayanışma Psikolojik Destek Sağlıyor
İstanbul gibi kalabalık şehirlerde deprem korkusu sadece sarsıntıyla sınırlı kalmaz. Sevdiklerine ulaşamama veya yardım alamama korkusu sıkça yaşanır. Çakmakcı, bu süreçte toplumsal destek ve dayanışmanın önemine dikkat çekiyor. Dijital platformlarda kurulan gönüllü gruplar ve mahalle dayanışmaları, bireylerin kendilerini yalnız hissetmemesini sağlayarak psikolojik direnci güçlendiriyor.
Akut Stres Bozukluğu ve Travmanın Süregelen Etkileri
Deprem sonrası ilk günlerde yaşanan yoğun duygusal tepkiler doğaldır. Ancak bu tepkiler bir aya kadar sürebilir ve bazı bireylerde Akut Stres Bozukluğu (ASB) gelişebilir. ASB; dikkat dağınıklığı, kabuslar ve sürekli tetikte olma haliyle kendini gösterir. Belirtilerin uzun süre devam etmesi durumunda, Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) gibi daha ciddi ruhsal rahatsızlıklar gelişebilir.
Çocukların Depremi Algılayışı ve Ebeveynlerin Rolü
Çocuklar, yetişkinlere göre travmalara daha açık hale gelir. Bu nedenle, çocuklara deprem hakkında yaşlarına uygun açıklamalar yapılması gerekir. Kafa karıştırıcı, çelişkili bilgiler çocukların kaygı düzeyini artırabilir. Ayrıca sosyal medyada deprem görüntülerine maruz kalmaları, kalıcı travmalar yaratabilir. Ebeveynlerin, çocuklara güvenli bir ortam sunması ve duygularını ifade etmeleri için alan açması büyük önem taşır.
Psikolojik Sağlık İçin Atılması Gereken Adımlar
Çakmakcı, psikolojik toparlanma sürecinde şu önerilere dikkat çekiyor:
-
Uyku düzenini koruyun
-
Sağlıklı beslenmeye özen gösterin
-
Günlük rutininizi sürdürün
-
Aile ve arkadaş desteğini ihmal etmeyin
-
Felaket haberlerine aşırı maruz kalmaktan kaçının
-
Gerekirse profesyonel psikolojik destek alın
1 aydan uzun süren belirtilerde uzman yardımı almak, travmanın kalıcı hale gelmesini önleyebilir. Travmalara özel terapi yöntemleri iyileşme sürecini hızlandırabilir.