'Açıkta tütün satışı kesinlikle yasaktır'
TAPDK'a herhangi bir kayıtları olmadığını belirten ve adını vermek istemeyen TAPDK (Tütün ve Alkol Piyasası Denetleme Kurulu) İzmir büro yetkilileri, 'Belediyeden yapacağı faaliyet alanıyla ilgili ruhsat alan işletmenin faaliyet alanı bizim görev alanımızı kapsıyor ise TAPDK adına tarım ilçe müdürlüklerine başvuruyor. Bakkal, market, büfe gibi başlıklar altında belediyeden ruhsat alırlarsa bizden de ruhsat alabilirler. Çoğunlukla bu işletmeler hediyelik eşya adı altın ruhsat alıyor. Biz sadece bandrollü sigaraları kapsayan yetki veriyoruz. Bizden aldığı belgeyle kıyılmış tütün satamaz. Zaten 4733 sayılı yasanın 8'nci maddesine göre de işletmede bulunan tütünün kilosu kadar para cezası alır. Yasal olarak da yaptırımı budur. Bu konuda kolluk kuvvetlerinin işletmeleri incelemesi ve kaç kilo tütünü varsa ceza kesmesi gerekiyor. Hiçbir şekilde açıkta tütün satışı yasal değildir. Kesinlikle satılamaz. Yasal olarak sadece bandrollü sigara satışı var. Bu tütün ve mamullerinin satılması kesinlikle yasaktır' dedi.
Cezai işlemi kolluk kuvvetleri yapacak
Son birkaç yıldır açıkta tütün satan işletme sayısının çok arttığını belirten yetkili, şöyle devam etti: Son 2 yıldır çok arttı. Sigara fiyatlarındaki artışlar da bunun artmasına neden olmuş olabilir. Bu konuda bir şey söyleyemem. Ancak burada cezai işlemi yapacak kolluk kuvvetleridir. Kolluk kuvvetleri de cezai işlem başlatmadığı ya da yetersiz cezai işlemde bulundukları için bu işletmelerin sayıları her geçen gün artıyor. Pazarlarda, sokak aralarında, caddede kısacası her yerde satışı yapılıyor.
'Böyle bir ruhsat vermiyoruz'
Açıkta tütün satmanın yasak olduğunu, bu firmaların ruhsat almak için kendilerine geldiklerinde hediyelik eşya satışıyla ilgili ruhsat verdiklerini söyleyen Konak Belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü Sıhhi Müesseseler Birimi yetkilileri, 'Açıkta tütün satmak kesinlikle yasaktır. Zaten biz tütün ve tütün mamullerinin satılmasıyla ilgili ruhsat veremeyiz. Böyle bir başvuru olduğunda bunu TAPDK'ya yönlendiririz. Süreç böyle ilerliyor. Bu konuda şikayet olduğunda ise gidip inceleme yapıyor ve satış olduğunu gördüğümüzde de işletmelerin ruhsatlarını iptal ediyoruz' diye konuştu.
'Vatandaş talep etmese niye satalım?'
Açıkta tütünü ve kaçak sigarayı vatandaş talep ettiği için sattıklarını belirten tütün satıcısı, 'Bizim ruhsatımız var. Bu tütünün herhangi bir zararı yok. Satış yapabiliriz. Burada vatandaşa amme hizmeti yapıyoruz. Sigara fiyatları çok arttı. Vatandaş da talep ettiğinden biz de satıyoruz. Ekmek paramızdayız. Ülkede sigara fiyatları almış başını giderken, vatandaş bandrollü sigara alamazken bizim burada ihtiyacı karşılamamız mı suç oluyor?' dedi.
'Asgari ücretlinin açık tütünden başka seçeneği yok'
Türkiye'de çok kaliteli tütün satıldığını ancak devletin bunu satarak tütüncülüğü de bitirdiğini ifade eden bir başka tütün satıcısı ise konuyla ilgili şunları söyledi: Açık tütüne yönelimin temel nedeni ekonomiktir. Vatandaş şu anda 10 liradan aşağıya sigara alamıyor. Aylık bin 400 lira ile geçinmek zorundaysan ve sigarayı da bırakamıyorsan açıkta tütünden başka seçeneğin yok. Bunun dışında hayatı boyunca tütün içen insanlara da hizmet veriyoruz. Burada vatandaş talep ettiğinde bulunuyoruz. Sigara fiyatı bu kadar fazla olmasın, biz de kapatalım. Elimizdeki en değerli şey olan tütün yetiştiriciliği bile bitirildi ve şimdi vergiyle içenlere ceza kesiliyor. Devlet öncelikle sigarada ucuzluğu sağlasın.
Açıkta tütün de bağımlılığı sürdürüyor
Açıkta tütün satılmasının kesinlikle yasak olduğunu belirten Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Türkan Günay, 'Devlet politika olarak tütün kullanımını azaltmak için fiyatları yükseltti. Bu başlangıçta işe de yaradı. Ancak açıkta tütün satışlarıyla birlikte bu tütün kullanımının fiyatı daha da ucuza indirildi. Tütünün fiyatı ucuz ve kendi sardığı için fiyatları da otomatik olarak düşürdü. Sigara içen kişi bağımlılığını sürdürmek için tütüne yöneldi. Sigaranın reklamının yasak olma sebebi, özendirmeyi engellemektir. Caddenin göbeğinde açıkta tütün satılması da aynı işe yarıyor. Bu bir yerde özendirmeye yarıyor. Ortada ücretsiz reklam yapılıyor gibi bir durum var. Şimdi de elektronik sigara ortaya çıktı. Bu da nikotin bağımlılığını sürdürüyor. Sigara ile aynı işi yapıyor. Bunların hepsi zararlıdır ve ülkemizde de satışı açıkta tütün gibi yasaktır. Açıkta tütün satışının ihbarı yapıldığı takdirde emniyet güçleri bunu sonuca ulaştıracaktır. Tek yapılması gereken şikayette bulunulmasıdır' dedi.
