Ludwig Maximillian's Üniversitesi Helmholtz Doku Mühendisliği ve Rejeneratif Tıp Enstitüsü Başkanı genetik ve nörobilim uzmanı Dr. Ali Ertürk, üç yıldır üzerinde çalıştıkları projenin son aşaması SHANEL'in de dünyaca ünlü bilim dergisi CELL'de yayınlandığını belirterek, şunları söyledi: "Üç yıl önce bu çalışmalara başladık. Organların hücresel düzeyde üç boyutlu haritalarının çıkarılabilmesi için öncelikle lazer mikroskop altında görüntülenebilir hale getirilmesi gerekiyor. Geçen yıl kadavradan bağışlanan insan organlarını 'sütü suya çevirir gibi' çeşitli kimyasal solüsyonlarla şeffaflaştırmayı başardık. Çalışmamızın bu aşamasında bu boyuttaki büyük dokuları tarayabilecek üç boyutlu bir lazer mikroskobu geliştirdik ve mikroskoptan elde ettiğimiz milyonlarca görüntünün, insan eliyle yüzyıllar sürebilecek analizini, birkaç saate indiren bir yapay zeka algoritması geliştirdik. Böylece dünyada ilk kez, insan böbreği ve gözünün hücre seviyesinde üç boyutlu haritasını çıkarmayı başardık."
Bu bir ilk
İnsan beyninin haritalanmasının şu an bilimin önemli projelerinden biri olduğuna değinen Dr. Ertürk, "Ama maalesef insan beyninin hücre seviyesinde detaylarını gösterecek bir teknoloji yok. Daha önce fareler üzerinde geliştirdiğimiz doku şeffaflaştırma tekniğini, insan organlarında da uygulamak istedik ve başardık. Ama bunların gerçek detaylarını görebilecek mikroskoplarımız yoktu. Kadavra bağışı ile gelen bir insan gözünü, böbreğini ve beyin dokusunu şeffaflaştırabildik. Kendi geliştirdiğimiz üç boyutlu lazer teknolojisi ile çalışan bu mikroskop, organları tek tek hücre seviyesinde görüntüleme imkanı tanıyor" diye konuştu.
Yeni bir umut
Bu teknolojinin birkaç yıl içinde kanser teşhis ve tedavisinde kullanılmaya başlanabileceğini anlatan Dr. Ertürk, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kullandığımız bu yapay zekaları en yakın zamanda biyopsi analizleri üzerinde de kullanmaya başlamak istiyoruz. Zira şu anda patologlar, kanser hastalarından alınan biyopsi örneklerini belki sadece yüzde 0.1'ini inceleyebiliyor. Ama bizim projemiz rutin kullanıma girdiğinde tümörün tamamını analiz etme şansımız olacak ve tek tek tüm kanser hücrelerini görüntüleyip belki de kullanılan ilaçların kanser hücrelerini yakalayıp yakalayamadıklarını bile görme şansınız olabilecek. İnsan beynini veya diğer organları haritalamak, sağlık ve hastalıkta nasıl işlev gördüklerini çözmek için önemli bir adım. Böbrek, beyin, tiroid ve göz dahil olmak üzere sağlam yetişkin insan organlarını şeffaf hale getirebildik."
