Geçenlerde gazetede okudum. Belçika'da çocuklara ötenazi hakkı oy çoğunluğuyla kabul edilmiş ve kralının onayına sunulmuş. İşin ilginç yanı yaş sınırlaması olmaması!

Yunancada 'güzel ölüm' anlamına gelir ötenazi. Aktif ve pasif ötenazi diye iki ayrılır. İnsanın yaşamına doktor gözetiminde ilaçla son verilmesine aktif ötenazi denir. Kişi dayanılmaz acılar çekiyor ve hastalığının son evresinde çaresizse hayatına son verme hakkı olarak tanımlanır. Bazı ülkelerde yasalarda yer alır. Tabii bu erişkin kişiler için yani 18 yaş üstüne uygulanabilen bir durum.

Hollanda'da ise çocukların da ötenazi hakkı var. Yaş sınırı 12. Bir çocuk hastalığından dolayı dinmeyen acılarla kıvranıyorsa, ölmeyi istiyorsa, ailesi ve doktoru da onay verirse Hollanda'da ilaç enjekte ederek çocuğun hayatına son verilmesi yasal. Şimdi Belçika buna benzer bir düzenleme yaptı ama eksik. Çünkü yaş limiti koymadılar. 5 yaşında bir çocuk ölmeyi tercih edebilir mi? Dondurmayı çikolatalı mı çilekli mi diye sorar ve fikrine saygı duyarsınız ama ölme isteğine saygı duymak benim kulağıma çok hoş gelmiyor.

Ülkemizde aktif ötenazi yasal değil. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'na göre  ötenazi uygulayan hekim adam öldürme hükümlerine göre yargılanır, cezası da ağırlaştırılmış müebbet hapis. İster erişkin ister çocuk olsun aktif olarak ötenazi bizde uygulanamaz.

Bir de pasif ötenazi var. Bu da hastanın kendi rızası ile yaşam destek ünitesinden fişinin çekilmesi veya tedavinin sonlandırılmasıdır. Hasta ölüme terk edilir. Beyin ölümü gerçekleşince durum ayrı! Çünkü beyin ölümü olması kişinin tıbben ölmesi demek.

Bizde yasal olan, son dönem hastanın ve yakınlarının DNR ( do not resuscitate) onayı imzalamasıdır. Bu durumda hastanede kalbi durursa ya da solunumu durursa kardiyopulmoner canlandırma yapılmaz yani hastaya acil müdahalede bulunulmaz. Hastanın ölmesine izin verilir. Ama bu ötenaziden çok farklı. Çünkü ötenazide, ilaç verip hastayı siz kendi elinizle öldürüyorsunuz oysa DNR imzalayan hastada ölünce geri döndürmek için tıbbi destek vermiyorsunuz. 

Yüz yıldır bu konular hekimler, hukukçular, din adamları ve sosyologlar tarafından tartışılmakta. Tartışılmaya da devam edecek gibi görünüyor. Toplumsal değer yargılarını da göz önünde tutarak, tıbbi koşulları hukuken değerlendirmek gerekir. Kişisel görüşüm çocuk bir kenara, erişkinde bile ötenazinin uygulanmaması yönünde, hem aktifinin hem pasifinin. Çünkü ölümü desteklemek, teşvik olmak ve intihara yardımcı olmak benim insanlık ve hekimlik anlayışıma aykırı.
Sağlıkla kalın.