Önde gelen 13 büyük kamu ve özel sektör bankası, 2 milyon üyesi bulunan Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu'na (TESK) bağlı esnaf ve sanatkarlarının bankalara olan borçlarının yeniden yapılandırması konusunda anlaşmaya vardı.
'İkinci İstanbul Yaklaşımı' olarak değerlendirilen ve resmi adı "Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu'na Bağlı Esnaf ve Sanatkarlar Odalarının Üyelerinin Bankalara Olan Borçların İsteğe Bağlı Olarak Finansal Yeniden Yapılandırılmaları Protokolü" olan düzenlemeye 32 mevduat bankasından 13 banka gönüllü olarak katılıyor. Faizsiz bankacılık yapan katılım bankaları ise gönüllü yaklaşıma katılmıyor.
İkinci İstanbul Yaklaşımı'na katılan bankalar Akbank, Alternatif Bank, Denizbank, Eurobank Tekfen, HSBC Bank, Şekerbank , Tekstil Bankası , Ziraat Bankası, Garanti Bankası, Halk Bankası, İş Bankası, Vakıflar Bankası ve Yapı ve Kredi Bankası. Bu 13 banka küçük esnafın bankalara olan toplam borcunun yüzde 90'lık bölümünü kapsıyor.
Rekabet Kurulu'nu bekliyor
TESK ile 13 banka arasında yapılan protokolün işlemesi için Rekabet Kurulu'nun onayı gerekiyor. Yılbaşında küçük esnaf ve sanatkarın temerrüde düşen borçlarının yeniden yapılandırılması için Türkiye Bankalar Birliği'ne (TBB) başvuruda bulunan TESK ile bankaların anlaşmasından sonra TBB, geçen cuma Rekabet Kurulu'na başvuruda bulundu. Yasal düzenleme yapılmayan gönüllü 'İkinci İstanbul Yaklaşımı'nın' Rekabet Kanunu'na takılmaması için Rekabet Kurulu'nun onayı gerekiyor.
Kurul, bankaların gönüllü ortak borç yapılandırmasına onay verirse, esnaf ve küçük sanatlar bankalara olan kredi ve kredi kartı borçlarını yıllık yüzde 15 olan Merkez Bankası avans faizinden ödeyecekler.
100 bin liraya kadar
2001 krizinden sonra yasal düzenlemeyle uygulanan İstanbul Yaklaşımı'nda bankalar grubunun başkanı olan Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Adnan Memiş, bu borç yapılandırmasında da Bankalar Birliği Finansal Yeniden Yapılandırma Grubu Başkanı olarak görev aldı. Memiş, Rekabet Kurulu'nun anlaşmaya onay vermesi halinde bankalar ile küçük esnafın borçlarının yeniden yapılandırılması için hemen masaya oturulabileceğini söyledi. Memiş, borcunu 36 ay vadeden önce ödeyecek esnafa Merkez Bankası avans faizinin 2 puan altında faiz uygulanacağını bildirdi. Memiş, esnafın her bir bankaya 100 bin liraya kadar olan borçlarının yapılandırılacağını ifade etti.
Adnan Memiş, bankaların gönüllü olarak uygulayacağı borç yapılandırmasının yasal düzenleme olmadığı için Rekabet Kurulu onayı gerektirdiğini söyledi. Bürokratik işlemleri olabildiğince az tuttuklarını belirten Memiş, başvuruda bulunacak küçük esnafın, esnaf olduğunu kanıtlaması halinde kredi kartı borcunun da yapılandırmaya gireceğini, aksi takdirde kart borcunun yeniden yapılandırılmayacağını belirtti.
Türk bankacılık sektörü kredi borçluları için son olarak 2009 yılında borç yeniden yapılandırması yapmış, ancak ödeme güçlüğüne düşen bireysel tüketicilerden sektörün beklediği oranda bir başvuru olmamıştı.
Varlık şirketleriyle de anlaştı
TESK yetkililerinin verdiği bilgiye göre 2 milyona yakın üyesi olan TESK'in üyelerinin yüzde 70'inin bankalara kredi ve kredi kartı borcu bulunuyor. Borç tutarı konusunda bir rakam tahmininde bulunmayan TESK yetkilileri, daha önce bankaların varlık yönetim şirketlerine devrettikleri küçük esnaf batık kredilerinin tutarının 6 milyar lira olduğunu, bunun için de LBT Varlık Yönetim A.Ş. ve Girişim Varlık A.Ş. ile anlaşmaya varıldığını açıkladılar. TESK, küçük esnaf olarak üyesi olan meslek grubu sayısının 461 olduğunu, bunların büyük kısmının da bakkal, küçük market, berber, kuaför, konfeksiyon atölyesi, kahvehane, ayakkabı tamircisi ve lokantadan oluştuğunu bildirdi.
'İkinci İstanbul Yaklaşımı' nasıl uygulanacak?
- TESK üyesi olan esnaf, protokole imza atan herhangi bir bankayla 100 bin liraya kadar olan borcu için masaya oturabilecek.
- Bankalar ayrı ayrı faiz yerine şu günlerde yüzde 15 civarında olan Merkez Bankası avans faizini dikkate alarak yeniden yapılandırma yapacaklar.
- Bankalar esnafın borcunu 36 aya (3 yıla) kadar vadelendirecek.
- Ancak bankalar borcunu 36 aydan az bir sürede ödeyecek olan esnafa daha düşük faiz uygulayacaklar. Merkez Bankası avans faizinin iki puan altında bir faiz alacaklar.
- Genel olarak borç yapılandırma kredi borcu için yapılacak. Ancak esnaf olduğunu ispatlayan kişilerin kredi kartı borcu da yeniden yapılandırılacak.
- Protokol, Rekabet Kurulu'nun muafiyet onayı vermesinden hemen sonra uygulamaya girecek. Esnafın bankalara başvurma süresi ise iki ay.
