Halil Özcan - Dünyanın en büyük açık hava alışveriş merkezi olarak bilinen Tarihi Kemeraltı Çarşısı'nda esnaf zor günler geçiriyor. Türkiye'de 2016'dan beri adı belli olmayan bir kriz olduğuna dikkat çeken Esnaf Derneği Başkanı Ümit Kaya, durumu şöyle özetledi:
"Küçük esnaf satarak yaşar ve ona göre istihdam sağlar. Dükkan kapanınca direkt ekonomiye yansıyor. İş yaparsa vergisini ödeyecek, istihdam sağlayacak, aldığı malın parasını ödeyecek. Bir de küçük esnaf kaçamaz, büyük şirketler gibi konkordato ilan edemez. 3 yıl içinde 14 bin olan esnaf zayımız 10 bin 500'e düştü. İnsanlarda alım gücü daraldı. Ekonomik kriz var. 2016'dan beri her gün ivme kaybettik."
Tur programlarında Kemeraltı var, icraatta yok
Birkaç yıldır Kemeraltı'na turist de gelmediğinden yakınan Kaya, "Terör algısı turist sayısını düşürdü. Turist geliyor, havalimanından sonra 5 yıldızlı otele giriyor ve bir daha dışarı çıkmıyor. Turist gelmeyince esnaf hediyelik eşyayı kime satacak? Turizmcilerin tur programında Kemeraltı aslında var. Rezervasyonları yaparken de Kemeraltı'nın tarihi dokusunu yansıtıyorlar ama icraata dökemiyorlar. Onunla ilgili de çalışma yapıyoruz. Turizm şirketlerine sözümüz geçmiyor. Valilikle ya da belediye başlanlarıyla baskı kurmaya çalışıyoruz" dedi.
Hava parası bitti
Sokak içlerinde, pazarlarda, ilçelerde her yerin Kemeraltı olduğunu ileri süren Kaya, "Pazar yerlerinde perde bile satılıyor. Bu da çarşının gelirini düşürdü. Perdenin pazarda ne işi var?" diye tepki gösterdi. Kemeraltı'nda ciddi anlamda boş dükkân olduğuna dikkat çeken Kaya, şöyle devam etti:
"Artık boş dükkânlarda hava parası da olmuyor. Bu da yeni genç girişimcilerin işyeri açmasını kolaylaştırıyor. Yanımızda çalışan arkadaş kendi dükkânını açabiliyor. Sezonluk açılıp kapanıyor dükkânlar. Kemeraltı'nda 10 bin dükkân var ama çalışan 65 bin kişi. İstatistiklere göre Kemeraltı, organize sanayi bölgelerinden daha çok istihdam sağlıyor."
Üretim yapamayan köylü çarşıya gelmiyor
Tarım ürünlerinde üretimin azalmasının esnafı doğrudan etkilediğine dikkat çeken Kaya, "Gümüldür, Kemalpaşa gibi yerleşim yerlerinde köylü vatandaşlar mandalina, enginar, kiraz artık ne yetişritiyorsa satıp gelir alışveriş yapardı Kemeraltı'nda. Eylülden itibaren yeni bir hareketlilik kazanırdı çarşı. Hasatının parasını almış, kızını, oğlunu evlendirecek, sünet yapacak köylümüz gelir alışveriş yapardı. Üretim bitti, artık alış veriş yapacak, köylü kalmadı. Köylerin il, ilçe merkezlerinden farkı kalmadı. Böyle konuşunca siyaset yapıyorsun diyorlar" ifadelerini kullandı.
Otobüs hatları olmalı
Kemeraltı'nı hareketlendirecek, vatandaşların çarşıya ulaşımını kolaylaştırmak açısından yeni projelerden baheden Kaya, "Bornova, Buca, Balçova gibi ana arterlerden sadece Kemeraltı'na gelen otobüs seferleri isteyeceğiz. Bu otobüslerde bilet indirimli ya da ücretsiz olabilir. İnsanlar aktarma yapmadan direkt gelsin. Bununla ilgili çalışmamız devam ediyor. Aktarmalı ulaşım bizi olumsuz etkiliyor" dedi.
Kemeraltı 15-20 yıldır eriyor
Tarihi Kemeraltı İnşaat Yatırım Ticaret A.Ş (TARKEM) Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Yüce, çok detaylı bir araştırma yapmadan kapanan dükkân sayısında rakam vermenin doğru olmadığını belirtti. Kemeraltı Çarşısı'nda sadece son 3 yılda değil 15-20 yıldır devam eden bir erime olduğuna dikkat çeken Yüce, şöyle konuştu:
"Bunu herkes görüyor. AVM'lerin yaygınlaşmasıyla beraber, şehir merkezinin Konak'tan Halkapınar'a kaymasıyla beraber Kemeraltı eski cazibesini kısmen yitirmiş durumda. Bizim de bütün gayretimiz orayı cazibe merkezi haline getirmek. Burayı canlandırmak için yapılması gereken çok basit şeyler var. Gerek Konak Belediye Başkanı Abdül Batur gerekse Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Kemeraltı'nın İzmir için önemini çok iyi bilen insanlar. Ayakkabıcılar Çarşısı taşındı ama 25 senedir boş orası. Bundan dolayı boşalmış olan yüzde 26'lık alan var ama esnaf açısından bakıtığımızda 2500-3000 boş dükkân olduğunu düşünmüyorum. Biri gidiyor biri geliyor."
