Pilot yorgun, hostes yorgun... Uçağı kim uçaracak?

Uluslararası Çalışma Teşkilatı (ILO), 18 Şubat'ta sivil havacılık ve işgücü temalı yeni bir rapor yayınladı. Raporda yer alan bazı tespitler sivil havacılık alanının artık yenidünya düzeninde önemli bir işgücü piyasasına sahip olduğunu ortaya koyuyor. Sivil havacılık sektörü, küreselleşme ile birlikte dünyada en hızlı gelişen sektörler içerisinde yer almaya başladı. Sektördeki değişim oldukça hızlı. On yıl öncesine göre sivil havacılığa yönelik talep katlanarak artmış durumda. ILO Raporuna göre, bu talep artışı tüm dünyada yaklaşık 8 milyon çalışanı ilgilendiren yeni sorunların doğmasına neden oluyor. Sivil havacılıkta istihdamın hızla yükselmesinin önemli nedenlerinden birisi, bu sektörün beraberinde diğer sektörleri de geliştirmesi. Biletleme, nakliye, yer hizmetleri, bagaj hizmetleri, uçakların teknik işleri, temizlenmesi, bakımı, uçak yakıtının işlenmesi gibi yan sektörler sivil havacılık sektörü ile doğrudan ilişkili ve geniş istihdam imkânları sağlayan hizmet alanları. Ancak rapora göre, bu yardımcı hizmet alanlarında özellikle taşeron kullanımının yaygınlaşması beraberinde çalışma şartlarının kötüleşmesi, yapılan işin çeşidinin ve yükünün artması gibi sonuçlar doğuruyor.

Yine rapora göre, sivil havacılık sektöründe yaşanan rekabet en çok işgücü maliyetleri üzerinde etkili. Sektörde diğer maliyetler üzerinde rekabet söz konusu olmadığı için ücretlerin ve işgücü maliyetlerinin çok önemli hale geldiği görülüyor.

Yüzde 30-40 tasarruf

Sivil havacılık sektöründe ücretler geçtiğimiz dönemde oldukça yüksekti. Ancak havayolları şirketleri arasındaki rekabet nedeniyle dünya genelindeki havayolları şiketleri işgücü maliyetlerinde ortalama yüzde 30-40 arasında tasarruf yapma yoluna gitti.

ILO Raporu'nda yer alan bir diğer çarpıcı tespit de, ücretler üzerinde uygulanan bu baskının devam etmesi durumunda birçok havayolunun özellikle bu yaz greve maruz kalacak olması. Son olarak, Iberia Havayollarında yaşanan durum ILO Raporunu doğrular nitelikte. İspanyol Havayolu Şirketi sürekli zarar ediyor olmasını gerekçe göstererek 3 bin 807 kişiyi işten çıkarma kararı almış ve bunun üzerine şirket grevle karşı karşıya kalmıştı. Birçok uçuş halen yapılamıyor.

İstihdam 2 yılda %87 arttı

Sivil havacılık Türkiye'de hızla büyüyor. Türkiye'de sivil havacılık sektöründeki istihdam son iki yılda yüzde 87 artmış durumda. Özellikle kabin memuru ve uçak mühendisi ihtiyacının giderek arttığı görülüyor (kariyer.net). Sivil havacılık 1.156.000 kişilik istihdamıyla Türkiye'nin en yüksek istihdama sahip 4. sektörü.

THY'de neler oluyor?

ŞU anda THY'deki toplu sözleşme görüşmeleri de devam ediyor. Görüşmeler daha çok çalışma koşullarına odaklanmış durumda. İşgücü maliyetlerinin baskısıyla ortaya çıkan uzun süreli çalışma koşulları, çalışanları mutsuz ediyor. Dinlenme sürelerinin arttırılması çalışanların temel taleplerinden biri. Tabii ki ücret de yine anlaşmazlık maddeleri arasında. Bu hafta THY yönetimi ve taraf sendika Resmi Arabulucu başkanlığında tekrar bir araya gelecekler. 

Hostesler de bitap düşmüş...

Geçtiğimiz günlerde İstanbul'da düzenlenen bir çalıştayda, havacılık sektöründe çalışanların yaşadıkları sorunlar masaya yatırılmıştı. Burada uçuş ekiplerinin yaşadığı sorunlar şöyle sıralanmıştı: 

- Pilotlar Çalıştayı'nda en çok yorgunluktan şikayet edildi. Son yapılan araştırmalara göre her 10 pilottan 9'u, her 10 hava trafik kontroloründen 8'i, her 10 teknisyenden 6'sı ve her 10 hostesten 9'u yorgun.

- Yorgunluğun temel nedeni aşırı çalışma. Havayolu Pilotları Derneği verilerine göre Türkiye'de pilotlar yıllık 1.000 saat uçuş yapabiliyor. Bu süre Avrupa'da 900 saat.

- Gece uçuşlarının en fazla 10 saat olması gerekiyor. Türkiye'de bu süre 14 saate kadar çıkabiliyor.

Bir de kanser riski var

- Uçuş ekiplerini bekleyen bir diğer tehlike de aşırı radyasyon.

- Uçuş görevlileri özellikle kutuplara yakın uçulduğunda fazla radyasyon alıyor.

- Bu tip uçuşlarda ya da yüksek irtifa uçuşlarda alınan radyasyon miktarları radyasyon ölçüm cihazlarıyla takip ediliyor.

- Bu durum uçuş ekiplerine kanser riskini artırıyor.

- Kabin ekipleri ve pilotlar normal hayatlarına göre iki kat fazla radyasyon alıyor.

- Bireyler için kendi vücutlarında yol açan mutasyon anne baba olduklarında çocuklara yansıyabiliyor.

- Hamile bir kadının uçuşta aldığı radyasyon cenini de etkiliyor.