Kanal İstanbul projesinin olası sismik etkileri, Türkiye’nin önde gelen jeoloji ve jeofizik uzmanları arasında tartışma yaratmaya devam ediyor. Prof. Dr. Naci Görür ve Prof. Dr. Ahmet Ercan gibi bilim insanları, projeyle ilgili farklı değerlendirmelerde bulunurken, kamuoyunda “Kanal İstanbul depremi tetikler mi?” sorusu yeniden gündeme geldi.
Prof. Dr. Ahmet Ercan: “18 milyonluk kent için kara günler olabilir”
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Ahmet Ercan, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Kanal İstanbul projesinin İstanbul’un kalan son tarımsal alanlarını yok edeceğini belirtti. Ercan, “Öngörüsüz davranışlar 18 milyonluk bir kente kara günler gösterebilir” dedi.
Kanal güzergâhının geçtiği Küçükçekmece-Sazlıdere-Durusu kuşağının İstanbul’un son ‘saklı tarım alanları’ olduğunu vurgulayan Ercan, bu bölgelerin yapılaşmayla birlikte hem tarımsal hem de ekolojik değerini yitireceğini savundu.
Prof. Dr. Naci Görür: “Kanal, deprem riskini artırır”
Bilim Akademisi üyesi Prof. Dr. Naci Görür’e göre, Kanal İstanbul’un özellikle Marmara Denizi’ne açılan kısmı, beklenen büyük İstanbul depreminde 9 şiddetinde etkilenebilir. Görür, kanal güzergâhının zemin yapısının riskli olduğunu ve projenin jeolojik olarak uygun olmadığını savunuyor.
Kanalın açılmasıyla yeraltı su sistemlerinin bozulacağını ve bunun çevresel dengeyi etkileyeceğini belirten Görür, kazı sürecinin zeminde kayma ve heyelanlara neden olabileceğini de ekliyor.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy: “Deprem Tetiklemesi Bilimsel Olarak Mümkün Değil”
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy ise projenin büyük fay hatlarını etkilemesinin jeolojik olarak mümkün olmadığını söylüyor. Kanalın geçtiği güzergâhta ceylan kireçtaşı gibi sağlam kayaçlar bulunduğunu belirten Üşümezsoy, heyelan riski taşıyan bölgelerin de detaylı zemin etütleriyle kontrol altına alınabileceğini ifade ediyor.
Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan: “Kanal Depremi Tetiklemez, Yükü Azaltır”
Ahmet Ercan’a göre, Kanal İstanbul kazısıyla birlikte bölgeden çıkarılacak 6 milyar tonluk toprak yerine sadece 1,5 milyar tonluk su konulacak. Bu da zeminin taşıdığı yükün dörtte bire düşmesi anlamına geliyor. Ercan, bu durumun sismik baskıyı azaltabileceğini belirtiyor.
Kanalın derinliğinin yaklaşık 25 metre olduğuna dikkat çeken Ercan, sığ depremlerin bile 5.000 metre derinlikte gerçekleştiğini ve bu ölçekteki bir müdahalenin deprem tetiklemesinin mümkün olmadığını ifade ediyor.
Bilim insanları ne üzerinde uzlaşıyor?
Görüş ayrılıklarına rağmen, uzmanların üzerinde uzlaştığı en önemli nokta, Kanal İstanbul projesi başlamadan önce çok daha detaylı jeolojik, zemin ve ÇED etütlerinin yapılması gerekliliği. Ayrıca, kamuoyunun şeffaf biçimde bilgilendirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Kanal İstanbul projesi ilk ne zaman ortaya çıkmıştı
Kanal İstanbul projesi, ilk kez 2011 yılında kamuoyuna duyurulmuştu. Proje, hem Türkiye’nin jeopolitik durumu hem de İstanbul’un demografik ve ekolojik geleceği açısından çok yönlü tartışmalara konu oldu. Türkiye'nin deprem kuşağında yer alması, bu projeye ilişkin bilimsel duyarlılığı daha da artırıyor.
