3 milyon kadar yıl, 'Hominin'ler (modern çağın insanlarını, yok olmuş insana türlerini ve eski zaman atalarımızı da içine alıyor) taştan aletler üretmekte idi. Bu belki de insanın gezegenimizin egemen canlı türü haline gelmesi yolunda en önemli teknolojik ilerleme idi. Ancak bu aletler çok ilkeldi. 9 yaşında iken bir tarih kitabımda bir gözyaşı şeklinde biçimlenmiş, herhalde bir hayvanın öldürülmesi ve parçalanması için kullanılan bir taş aletin resmini gördüğümü hatırlıyorum. Tahmin edeceğiniz gibi akıl almaz derecede ilkel görünüyordu ama bunun 3 milyon yıl önceki bir teknoloji olduğunu düşününce yine de etkileyici olduğunu kabul etmek gerekir.

Bu aletin noksan olan kısmı tutma yeri ya da sapı idi. Bir çekiç sadece çelik ya da başka bir metalin sertleştirilmişidir. Buna tahta bir sap eklerseniz gerçekten yararlı bir alet haline gelir.
Arşimet (MÖ 287-212) 'kaldıraç'ın fizik prensibini keşfettiğinde şu ünlü sözünü söylemişti: Bana bir dayanak noktası verin dünyayı yerinden oynatayım! Her ne kadar dünyayı yerinden oynatmak için gerekli kaldıracın çok çok uzun olması gerekiyorsa da bu açıklama mekanik destek yararı prensibi olarak doğrudur. Ayrıca bir sapın ergonomisi kullanıcıya o aleti kullanma kolaylığı ve becerikliliği sağlar. Bir elektrikçi ya da marangoza sorun. İyi aletlerin önemini onlar çok iyi bilir.
Neandertal sözcüğü (Tam sözcük: Homo neanderthalensis) bizim kendi canlı türümüz 'Homo sapiens'in tarih olarak en yakın atasını işaret etmektedir.
Neandertaller, Dünyamızda 200,000 ile 300,000 yıl arası, önceki bir dönemde yaşadılar. 'Neanderthal', İngilizce'de çoğunlukla bir hakaret sözü olarak aptal ya da ilkel anlamına kullanılıyor. Fakat yakın süre öncenin arkeolojik araştırma sonuçlarına göre İngilizce konuşanların düşündüklerinden çok daha akıllı insanlardı.

Orta İtalya'nın batısındaki Grotta di Sant'Agostino ve Grotta del Fossellone adlı iki mağarada 10 adet taştan alet keşfedildi. Bu aletlerin dikkat çekici yanı, içlerinde, kimyasal olarak, çam reçinesi kalıntılarının bulunması idi.
Pisa Üniversitesi kimyageri Ilaria Degano ve meslektaşları 20 Haziran 2019 yılında yayımladıkları bir araştırma raporunda 'Yumuşatılmış ağaç reçinesi sapın içindeki taş aletin etrafına sivriltilmiş uçlu bir çubuk ile sürülüyor. Sonra reçine kuruyor, soğudukça sertleşiyor ve taşı yerinde sağlam tutuyor' açıklaması yaptılar.
Tabii ki sapı yerine yapıştırmanın bir alternatifi de var. Aletin başı, sapa kirişlerle ya da bitkisel liflerle bağlanabilir. Ancak bu tür bağların kısa sürede çürüyecek olması bunun kanıtının zayıf olduğunu düşündürüyor. Ötzi (A-tzi) olarak adlandırılan 5300 yıllık İtalyan Alpleri dağcısının kalıntısı önemli bir örnek. Ötzi'nin kullandığı silahların sapları bağlanmış ve bıçakları yapıştırılmış. Buzuldaki derin donma sayesinde silahlar, dağcının gövdesi ile birlikte, 1991'de hiç bozulmamış olarak bulundu.


İnsan (Homo sapiens) Ötzi gibi bunu binlerce yıldır yapmakta idi, fakat İtalya'daki yeni keşif gösteriyor ki Neandertaller, Homo sapiens'in Avrupa'ya ayak bastığı 35 bin yıl öncesinden çok daha önce, yani 50 bin yıl kadar önce sapları ile taşları, reçine ile tutkallanmış aletleri kullanmakta idiler.
Arkeologlar ayrıca - ısıtılmış tahtanın çıkardığı metanolden elde edilen bileşimler yoluyla - Neandertallerin kolay şekillendirmek için reçineyi ısıtarak yumuşattıklarının güçlü kanıtlarını buldu. Her ne kadar İtalya'da bulunan 171 000 yıllık başka bir Neandertal arkeolojik alanında uçları kömürleşmiş kazıcı çubuklar bulunmasına rağmen, uzun süredir büyük tartışmalara konu olsa da, bu onların ateşi kontrol da edebildiklerine işaret ediyor.


Colorado Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi ikinci küratörü ve kitabın eş yazarı Paolo Villa, Neandertallerin alt seviyede ilkeller olmadıklarını ve geleneksel olarak çağdaş insanlara özgü kabul edilen birçok işlevi yerine getirebilme yeteneğine sahip olduklarını söylüyor.
Neandertaller birçoğumuzun düşündüğünden daha ilkel olmayabilirler fakat hala cevaplanması gereken soru: Eğer bu kadar akıllı idiler ise neden yok oldular?
Nihayet şunu da sorabiliriz: Canlı türleri arsında aklını en iyi kullandığı varsayılan, doğayı kullanan ve Dünya'daki bir çok canlı türüne egemen olup bir çoğunu yok eden çağdaş insanoğlu bu kadar akıllı olup da nereye gidiyor? Sonumuz yine de Neandertaller gibi olmasın?