CHP, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü nedeniyle hazırladığı raporu yayınladı. Gazetecilerdeki işsizliğin ciddi boyutlara ulaştığının belirtildiği açıklamada, yerel basının ise can çekiştiği vurgusu yapıldı. Son bir yılda en az 205 gazetecinin yargılandığı belirtilen açıklamada, 48 gazetecinin ise tutuklu olduğu belirtildi.
Raporda şunlar ifade edildi:
2021 yılı saray rejiminin, ifade ve düşünce özgürlüğüne saldırılarının zirve noktasına ulaştığı bir yıl olmuştur. Neredeyse yaşanan her hak ihlalinin içinde ifade ve düşünce özgürlüğünü ihlal eden bir parça bulunabilmesi 2021’de gerçekleşmiştir. İfade ve düşünce özgürlüğünün temelini oluşturduğu basın özgürlüğü ise artık sadece kağıt üzerinde yer alan bir ifadeye dönüşmüştür. Ekonomik özgürlükler tırpanlanmış, gazeteci işsizliği ciddi boyutlara ulaşmıştır. Yerel basın ise can çekişmektedir. Sendikasızlaştırmanın geldiği noktada, meslek örgütleri örgütlenme çağrıları yapmaktadır. Halkın haber alma hakkı önündeki engellerin kalktığı, gazeteciliğin suç olmaktan çıktığı bir 2022 temennisiyle özgür basın mücadelesinin yanındayız.
BİR HABERE İKİ DURUŞMA!
Gazeteciler; “yaptıkları bir habere karşılık iki duruşmaya çıktıkları sürece” basın, ifade ve düşünce özgürlükleri geriye gitmeye devam edecektir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte internetin yaygınlaşması, sosyal medya platformlarının kullanımının artması ve internet gazeteciliğinin günümüzde daha çok tercih ediliyor olması ile birlikte üç özgürlük tartışması yeni bir boyut kazanmıştır.
Sosyal medya platformlarında paylaşım yapılırken ifade özgürlüğünün sınırı var mı? İnternet gazeteleri basın özgürlüğünün neresinde? Sansür hayatımızın bir parçası mı oldu?
Özgür basının ve özgür gazeteciliğin hedef alındığı, tek bir kişinin insafına bırakıldığı Türkiye’de;
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin (MLSA) verilerine göre 22 Aralık 2021 itibariyle 48 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde tutuklu veya hükümlü olarak bulunmaktadır.
Bu veriye bir farklı bakış açısı sunan Bianet tarafından hazırlanan Medya Gözlem Raporu’na göre ise Temmuz-Ağustos- Eylül 2021 döneminde görülen 56 davada en az 205 gazeteci, 21 farklı suç isnadıyla yargılanmıştır.
Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın 10 Ocak’ta paylaştığı verilere göre; sadece son bir yılda 130 davada 250 gazeteci haberleri nedeniyle yargılanmıştır. Halk TV, TELE 1, Fox TV, KRT ve Habertürk’e 21,5 milyon lira RTÜK cezası verilmiştir. Cumhuriyet, Evrensel, Birgün ve Sözcü gibi eleştirel gazetelerin ilanları 115 gün kesilmiştir.
İnternet ortamında yaşanan sansürün en yakın takipçilerinden olan İfade Özgürlüğü Derneği altında çalışmalarını sürdüren EngelliWeb tarafından Ağustos 2021’de “Fahrenheit 5651: Sansürün Yakıcı Etkisi” adı ile yayımlanan Engelli Web 2020 raporuna göre, 2020’de 58.809 alan adı daha erişime engellenmiştir. Bu sayı ile birlikte Türkiye’den toplam 467.011 web sitesi ve alan adına erişim engellenmiş bulunmaktadır. Sosyal medya platformlarının yer aldığı istatistikler incelendiğinde ise 2020 sonu itibarı ile 150.000 URL adresine, 7.500 Twitter hesabına, 50.000 tweete, 12.000 YouTube videosuna, 8.000 Facebook içeriğine ve 6.800 Instagram içeriğine erişimin engellendiği görülmektedir.
Türkiye, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF)’nin 2021 Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre 180 ülke içerisinde 153. Sırada yer almaktadır.
Uluslararası kurumların verileri baz alındığında en güncel ve günlük hayata en etkili olduğu kabul edilen sosyal medya platformlarının şeffaflık raporları ülkeler açısından birçok veriyi ortaya koymaktadır. İşte; EngelliWeb Raporu’nda yer alan şeffaflıkla ilgili Türkiye’nin karnesi; Twitter, Facebook, Google, Wordpress, Reddit, TikTok, Linkedin platformlarına ait son yayınlanan şeffaflık raporlarında Türkiye’nin durumu…
