CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde'nin Bor ilçesine bağlı Kayı köyünde domates üreticileri Alpay Demirhan ve Kemal Özcan ile bir araya gelerek üreticilerin yaşadığı sorunları yerinde inceledi.
Üreticiler, artan girdi maliyetleri, ürettikleri ürünlerin yeterince kazandırmaması ve borçlanarak üretime devam etmenin zorluklarından yakındı. Domates üreticisi Alpay Demirhan, domates fidesinin tanesini 3 liradan aldığını, gübre, mazot ve ilaç girdileriyle 1 dekar alanın maliyetinin 20 bin TL olduğunu belirtti.
İşçi Sorunu ve Ürün Satışı Sorunları
Alpay Demirhan, tarım işçisi bulmakta zorlandıklarını, uzun süredir çalıştıkları işçilerin yardımıyla üretime devam edebildiklerini ifade etti. “100 dekara yakın ekim yaptım. Şimdi bu işçi benim 12-13 senelik arkadaşım. Eğer olmasa bu işçiyi ben bulamam,” diye konuştu.
Üretici Kemal Özcan ise, ürünlerin tarlada kalmaması gerektiğini, geçen yıl yaşanan satış sorunlarının tekrar etmesi durumunda üreticinin kazanç sağlayamayacağını belirtti. “Geçen sene salça fabrikasına 3,5 liraya ürün verdik, sonra 1 liraya düştü ve alım durdu. Dünya kadar da mal yerde kaldı,” dedi.
Çiftçilerin Yaş Ortalaması Artıyor
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye'de çiftçilerin yaş ortalamasının son üç yılda 51’den 53’e yükseldiğini, gençlerin tarıma ilgisinin azaldığını ve kırsaldaki nüfusun yaş ortalamasının 60’a dayandığını belirtti. “Çiftçilik yapanlar genelde orta yaşta olanlar, gençler tarıma girmiyor. Köydeki nüfusun ortalaması 60, çiftçinin ortalaması 54,” dedi.
Borç ve Maliyet Yükü
Gürer, çiftçilerin borç yükü altında olduğunu vurguladı. “Çiftçilerimiz bankalara ve şahıslara 700 milyar lira civarında borçlanmış durumda. Borç almadan çiftçilik yapılamaz hale geldi,” dedi. Üretici Özcan, “Şimdi bu arkadaşların hepsinin en az borcu olanı 1 milyon TL. Borçsuz çiftçi yok,” şeklinde konuştu.
Girdi Maliyetlerinin Artışı
Girdi maliyetlerinin yüksekliğinden yakınan üreticiler, mazot fiyatlarının çiftçiyi zorladığını belirtti. Alpay Demirhan, “42 liraya mazot alıyoruz. Günlük 7-8 bin liralık mazot yakıyorum,” dedi. Gürer, “Mazottan ÖTV ve KDV kaldırılsa çiftçiye can suyu olacak. Tarım bu ülke için önemli,” ifadelerini kullandı.
Çiftçi Memnun Değil
Gürer, tarımla uğraşan kesimlerin kendilerini anlayan bir bürokrasinin olmamasından yakındığını söyledi. “Çiftçiler, masa başında hazırlanan raporlarda mutlu diye gösteriliyor ama alana gelindiğinde çiftçi mutlu değil. Kazanamadığı için mutlu değil,” dedi. Üretici Demirhan, “Çiftçinin malı hiç para etmiyor. 200 dekara yakın fiğ ektim, 2 bin lira veriyorlar. Satamadım, tarlada kaldı,” dedi.
Domates Fiyat Beklentisi 5 Lira
Üretici Demirhan, domates fiyatlarının 5 lira olması gerektiğini belirtti. “90 dönüm alanda ekim yaptık. Dönümüne 15 ton hasat bekliyoruz. 5 lira olursa masrafı karşılar, bize de ekmek kalır. Geçen yıl domates tarlada kaldı,” dedi. Gürer, çiftçilerin umutla ekim yaptığını, ancak ürünlerin tarlada kalmaması için destek verilmesi gerektiğini söyledi.
Çiftçinin Geleceği
CHP’li Gürer, domates üretim sürecinin zorluklarına dikkat çekerek, çiftçilerin emeğinin yeterince görünmediğini belirtti. “Fideden domates üreten para kazanamıyor. Ürün çıktı mı, katlanarak fiyat gidiyor. Doğru planlama yapılırsa hem üretici kazanır, hem de tüketici uygun fiyata ürün alabilir,” dedi.
Çiftçiler, girdi maliyetlerinin ve borç yükünün azaltılması gerektiğini, aksi takdirde üretimin sürdürülemez hale geleceğini belirterek, devletin çiftçiye sahip çıkması gerektiğini vurguladılar.
