“Beni Türk doktorlarına emanet edin” diye boşuna dememiş Atatürk. Özellikle son yıllarda inanılmaz başarılara imza atan, yenilikçi, bilimin sınırlarını zorlayan hekimlerimiz var. Organ nakillerindeki başarılar ise gözardı edilemez boyutta.

Böbrek nakli, karaciğer nakli derken yüz nakli, uzuv nakli ve rahim nakli de hayal olmaktan çıktı. 2011 Ağustosu’nda dünyada ilk kez rahim nakli Akdeniz Üniversitesi’nde yapıldı. Kadavradan alınan uterus (rahim), doğuştan rahmi olmayan (uterus agenezisi) bir bayana nakledildi. Geçen hafta anneler gününde ise doktorlarından açıklama geldi. Sorunsuz 9 ay geçtiğini ve 1 yıl dolunca tüp bebek yöntemiyle hastanın gebe kalmasının planlandığını anlattılar.

Rahimdeki her problem doğurganlığı olumsuz yönde etkiler. Hasta; çocuk sahibi olamama, tekrarlayan düşükler, erken doğumlar gibi sorunlarla karşılaşır. Her 100 kadından 5 tanesinde rahim anomalisi var. Rahmin içinde septum denen perde ile ayrılmasından tamamen rahim yokluğuna kadar çeşitli uterus anomalileri mevcut.

Müller kanalları dediğimiz 2 kanalın karın orta hattında birleşmesiyle rahim, vajinanın üst 1/3 kısmı ve tüpler oluşurken; vajen alt 2/3′lük bölümü ve hymen (kızlık zarı) ise cilt katlantılarıyla (urogenital sinus) meydana gelir. Kız bebek, anne karnındayken iç ve dış cinsel organları oluşur.

Güdük rahim (hipoplazik uterus), adından da anlayacağınız gibi rahmin az gelişmiş güdük gibi kalmasıdır. Bu rahimle kadın gebe kalsa bile sonuna kadar gebelik sürmez ve tekrarlayan düşükler meydana gelir.

Yarım rahimde (uterus unikornus) durum biraz daha iyi. Bu hastalarda rahmin yarısı gelişmişken yarısı hiç yok ama miada kadar devam edebilen gebelikler var.

Bir de çift rahimliler var. Bunu sakın iyi bir şey sanmayın. Yani “kör istemiş bir göz, Allah vermiş iki göz” değil! 2 tane rahim ve 2 tane rahim ağzı varsa uterus didelfiz; 2 rahim 1 rahim ağzı varsa uterus bikornus denir. Her ikisinde de düşük ve erken doğum riski olmakla birlikte çocuk sahibi olabilirler.

Daha sık görülen rahim içinde bir mukoza parçasının kısmen ya da tamamen rahmi ikiye ayırdığı uterus septum var. Perde veya bant denen septum olmasına rağmen gebe kalmak mümkün. Ama en doğrusu basit bir histerekopi yöntemiyle bantın yok edilmesi. Böylelikle hasta tedavi olur ve gebe kalabilir.

Başta bahsettiğim müller kanallarının nedeni bilinmeyen bir sebeple gelişmemesi halinde, bebek rahimsiz ve kör bir vajinayla doğar. Rahim yerine bant şeklinde ince bir yapı görülür sadece. 4000 ila 5000 doğumda bir karşılaşılır uterus agenezisiyle. Yumurtaları (over) normal olduğu için adet görürler ve tüp bebek yöntemi ile kiralık anne aracılığıyla kendi çocuklarına sahip olabilirler. İşte yapılan rahim naklinin amacı, uterus agenezisi (rahmin tamamen olmayışı) olan hastanın gebe kalmasını ve sağlıklı bir bebeğe sahip olmasını sağlamak.

Yapılan naklin üzerinden 1 yıl geçmeden başka nakil yapılmasına izin verilmiyor. Eğer ki bebeği dünyaya gelirse işte o zaman rahim naklinin önü açılacak. Böylece sadece bu hastanın değil dünyada pek çok kadının hayalleri gerçek olacak; anne olabilecekler.

Ümit ediyorum ki 12 aylık süre dolduğunda nakil yapılan hasta gebe kalır ve bebeğini kucağına alır, “anne” olur.