Bir zamanlar vebadan sıtmadan korkan insanoğlu, şimdilerde kronik hastalıklar dediğimiz uzun süren diyabetten (şeker hastalığı), kanserlerden, kalp hastalıklarından ve inmeden (felç) ölüyor. Günümüzde gelişmiş ülkelerde ölüm nedenlerinin üçte birinin sebebi 3 kötü davranıştan kaynaklanır: sigara içmek, kötü beslenmek, fiziksel hareketsizlik. Aslında bu üçü de kronik hastalıkların altında yatan sebepler. Ama en önemlisi ne biliyor musunuz? HAREKETSİZLİK!

Bir düşünün çocukluğunuzu ve gençliğinizi. Okula servisle mi giderdiniz yürüyerek mi? Telefonla  ekmek siparişi mi verirdiniz yoksa bir zahmet bakkala mı yürürdünüz? Yaz tatilinde playstation mı oynardınız bisiklete mi binerdiniz? Evet eskiden daha çok hareket ediyorduk hepimiz! Çok çok eskilere bakarsanız zaten günlük işler bile ciddi fiziksel aktivite gerektiriyordu.

İngilizlerin çift katlı otobüsleri meşhur. 1953'te İngiltere'de bu çift katlı otobüs şoförleri ve bilet toplayıcıları ile bir araştırma yapılır. Gün boyu yaklaşık 600 basamak çıkan bilet kontrolörlerinin sürekli oturan otobüs şöförlerine göre kalp krizi geçirme sıklığının yarıdan az olduğunu görülür. 

Yine İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre, İkinci Dünya Savaşı bitiminden 1995'e kadar geçen yaklaşık 45 yılın sonunda İngilizlerin günlük enerji harcamasındaki düşüş 800 kcal yani günde 16 km daha az yürüyorlar demek.

Kalp damar hastalığına yakalanma riskleri var. Ailenizde kalp hastası varsa soyadınız değişse bile bu gerçek değişmez. Erkek olmak da koroner kalp hastalığı için risk ve bunu da değiştiremezsiniz. Bir acı gerçek de yaş. Ne yazık ki hiç göstermeseniz de, nüfusunuzu küçültsenizde tik tak saat çalışıyor ve ilerleyen yaş kalp hastalıkları için değiştirilemeyen risk etmeni oluyor. Ama bir de sizin elinizde olan değiştirilebilir riskler var. Yüksek tansiyon, obesite, diyabet, sigara içme ve yüksek kolestrolü düzeltilebilir. Ve yine bunun için de hareket etmek gerek.

Yapacağınız fiziksel egzersiz sistolik ve diyastolik kan basıncını (hem küçük hem büyük tansiyonunuzu) düşürmede etkili olur. Haftada 3-5 kez yapılan 40 dakikalık orta şiddetteki aerobik egzersiz kan basıncını düşürür. İnme riski daha fazla fiziksel aktif  kişilerde az olur. Bilinen kanıtlanan bir doğru da fiziksel aktivitenin HDL kolesterol denen iyi huylu kolestrolü arttırdığı  trigliserit düzeylerini azaltığı.

Sadece günümüzde yapılan fiziksel aktivite koruyucu. Çocukluk ve gençlikte yapılan fiziksel aktivite, eğer orta yaşta da devam edilmiyorsa geçmiş olsun, şuan sizi kronik hastalıklardan korumaz. O yüzden harekete geçin. Ama bu çocuklar ve gençler birşey yapmasın demek değil. Tam tersi yeni nesili uyandırmak, silkelemek ve hareket ettirmek lazım. Bugünümüz ve yarınımız için, sağlığımız için hareket etmeliyiz. Unutmayın ''nerde hareket orda bereket''.

Sağlıkla kalın.

Not: DEU'de 'Fiziksel aktivite ve sağlık' dersini aldığım hocam Prof Dr Osman Açıkgöz'e bilgiler ve kaynaklar için teşekkür ederim.