İzmir’in ilk betonarme yapısı olarak bilinen Büyük Kardıçalı Han, son zamanlarda zamanının en kötü günlerini yaşıyor. Han hakkında birçok haber yazılıp çizilmesine rağmen hala bir gelişme olmamasıyla birlikte koca bir tarih de adeta kaderine terk edilmiş bir halde bekliyor.
Kent Tarihi Araştırmacıları ve mimarlar 1928 yılında yapılan ve Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi’nin tüm özelliklerini taşıyan bu binanın hak ettiği değeri bir an önce geri kazanmasını istiyor.
44 yıllık Mimar Mihriban Yanık, “Tarihi binaların metruğu olmaz” diyerek yapılması gerekenlere dikkat çekti. Yanık, “Bu bina tescilli olduğu için yıkılmaması gerekir. Bu bina için ‘metruk’ demiş olabilirler ama metruk tanımı yanlış algılanıyor. Tarihi binanın metruğu olmaz. Tarihi bina her durumda restore edilebilir. Restore edilemeyecek kadar kötü bile olsa yeniden yapılanma ile aynı bina yeniden yapılabilir. Buraya ne gerekçeyle ‘metruk’ bina dendiğini bilemiyorum. İçişleri Bakanlığı’nın metruk binaların yıkılmasıyla ilgili bir genelgesinin bahane edilerek bu tür binaların tehlikeli hale gelmesi nedeniyle yıkılması konusunda bazı kişiler irade göstermeyip “Yıkılsın da bir an önce başımız belaya girmeden kurtulmuş olalım” diyebilirler. Yapı sahiplerinin maddi gücü olmadığı için ya da çok sahiplilik nedeniyle anlaşamadıkları için bir kişi bile itiraz etse yapamıyorlar ortak bir çalışmayı. Bu nedenle hem İzmir Valiliği’nin hem de İzmir büyükşehir Belediyesi’nin kişilerle işbirliği içerisine girmesinde yarar var. Bu tür ortaklaşa iyileştirmeleri aslında kanun 5366 sayılı yenileme alanı kanunu ve 2863 sayılı kültür varlıklarını koruma kanunu da bu tür ortaklıklara el veriyor. Nedense bu tür ortaklıklar çok yapılmıyor” dedi.
ÇÖZÜM ÖNERİSİ: ORTAK KULLANIM
Belediye ve valiliklerin oradan pay alabileceklerini de söyleyen Yanık, “Valilik irade gösterirse katkı payı fonundan harcanabilecek bir meblağ vardır. İsterse İZKA fonlarından yararlanılabilir ve geri ödemek yapmak şartıyla yani valilik ve belediye kullanmayacaksa özel şahıslara para harcayamıyor ama ortak kulanım yoluyla bu tür işleri beraber yapabilirler. Belediye ya da valilik oradan bir hisse alabilir. Belli bir hisse karşılığında da para harcayabilir. Sahipleri hisse satmayacaksa o zaman da şu seçenek devreye girebilir: Kişiye geri ödeme şansı verecek şekilde anlaşma yapılabilir” diye ifade etti.
