2001 yılında Goldman Sachs ekonomisti Jim O'Neill tarafından tanımlanan BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) terimi, 2010 yılında Güney Afrika'nın katılımıyla BRICS haline gelmiştir.
BRICS’in amacı nedir?
BRICS'in amacı, gelişmekte olan ülkelerin küresel ekonomide daha fazla söz sahibi olmalarını sağlamaktır. Bu ittifak, ekonomik işbirliğini artırmak, ticaret ve yatırım fırsatlarını geliştirmek ve üye ülkeler arasında kalkınma projelerini desteklemek amacıyla kurulmuştur. BRICS ülkeleri, aynı zamanda doların uluslararası rezerv para birimi olarak kullanımını azaltmak ve alternatif finansal sistemler oluşturmak için çalışmalar yapmaktadır.
BRICS’in önemi
BRICS, dünya nüfusunun yaklaşık %41'ini ve küresel ekonominin yaklaşık %28'ini temsil etmektedir. Bu ülkeler, dünya ham petrol üretiminin %44'ünü gerçekleştirmektedir ve toplam ekonomik büyüklükleri 28,5 trilyon dolara ulaşmaktadır. BRICS, ayrıca Yeni Kalkınma Bankası'nı kurarak, kalkınmakta olan ülkelerdeki projelere destek sağlamaktadır.
BRICS’e üye olan ülkeler
Başlangıçta Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’den oluşan BRIC grubu, 2010 yılında Güney Afrika’nın katılımıyla BRICS adını almıştır. 1 Ocak 2024 itibarıyla, Mısır, Etiyopya, İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de BRICS'e katılmıştır, ancak Arjantin kısa süre sonra gruptan ayrılmıştır. Böylece, BRICS'in üye sayısı 10'a ulaşmıştır.
Türkiye BRICS’e üye olacak mı?
Türkiye'nin BRICS’e katılımı zaman zaman gündeme gelmektedir. 2018'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın BRICS Zirvesi’ne katılması ve 2022’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye'yi BRICS’e katılmaya davet etmesi, bu konuyu daha da öne çıkarmıştır. Ancak Türkiye henüz resmi bir başvuruda bulunmamıştır. Türkiye’nin BRICS’e katılımı, Batı ile yaşadığı ekonomik ve politik sıkıntılar nedeniyle değerlendirilmektedir.
Türkiye ve BRICS ülkeleri ile dış ticaret
Türkiye, BRICS ülkeleri ile önemli bir ticaret hacmine sahiptir. 2022 yılında Türkiye'nin BRICS ülkelerine ihracatı yaklaşık 17 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve bu, Türkiye’nin toplam ihracatının %6,7’sine tekabül etmiştir. Aynı yıl, Türkiye’nin BRICS ülkelerinden ithalatı ise 117,3 milyar dolar olup, toplam ithalatın %32,3’ünü oluşturmuştur. BRICS’in genişlemesi durumunda, Türkiye’nin bu ülkelere ihracatı 31,6 milyar dolara, ithalatı ise 132,8 milyar dolara çıkabilir.
BRICS’in geleceği
BRICS, küresel ekonomik düzeni yeniden şekillendirmeyi amaçlamaktadır. Üye ülkeler, özellikle Çin ve Rusya, BRICS'i Batı hegemonyasına karşı bir denge unsuru olarak görmektedir. Doların rezerv para birimi olarak kullanımını azaltmak için adımlar atılmakta ve alternatif para birimleri üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir. BRICS ülkeleri, 2024 yılı itibarıyla yeni üye ülkelerle birlikte daha da güçlenerek, küresel ekonomide daha fazla söz sahibi olmayı hedeflemektedir.
