Geçtiğimiz 30 Ekim Cuma günü saat 15:51 , eşimle birlikte gecikmiş bir öğle yemeği yerken birden sarsılmaya başladık. "Deprem !!!" diyerek, düzayak evimizden kendimizi bahçeye attık. Bir uğultu, gürültü, ağaçlar sara krizine tutulmuş gibi sarsılıyor, bina gidip geliyor. Zaman sanki hiç geçmedi, sanırım 30-40 saniye sürdü. Yüksek binalarda oturanların halini düşünemiyorum bile, korkunç! Daha önce 2005 yılı 17-21 Ekimde Seferihisar merkezli deprem fırtınasında 5.9 u yaşamıştık. Belli ki ondan çok daha büyük. İlk aklıma gelen beklenen büyük İstanbul depremi oldu. 1999 depremini de ciddi hissetmiştik. Ortalık sakinleşince bir hasar olmadığını görüp eve döndük hemen televizyonlar, internet...
Kısa sürede durumu öğrendik. Sisam'ın kuzeyi, Seferihisar açıkları... İlk açıklama 6.6 büyüklüğünde.
***
Bilgiler gelmeye başlayınca, TV lerde yıkılan binaları görünce "Aman Allah'ım !" dedim. İnsanın aklına hemen yakınları, arkadaşları geliyor. Bu kez depremde telefonlar kilitlenmedi. Ben de çekinerek çok yakınım bir-iki kişiyi arayıp sağlık haberlerini aldım. Ertesi gün yağmur gibi yağan telefonlarda İzmirliler "İhtiyacı olanları engellememek için dün aramadık, telefonlar kilitlenmesin diye kullanmadık" dediler (İzmir farkı). Türkiye'mizin ve dünyanın çeşitli yerlerindeki arkadaşlarımızdan gelen mesajlar da moral kaynağımız oldu.
***
Böyle olaylarda sosyal medyada bilgi kirliliği çok oluyor. İki noktaya açıklama getirmemiz lazım. İlki AFAD'ın 6.6 büyüklüğünde bildirdiği değeri Kandilli 6.9 Amerikan USGS 7.0 ve Yunanistan 7.1 olarak açıkladı. Hangisinin doğru olduğu konusu kafaları karıştırdı. Doğrusu Aletsel (Sismograf ile ölçülen) değer ile depremin çıkardığı enerji hesabına dayalı Moment Magnitüd ölçümü, büyük depremlerde farklı olabiliyormuş. 1979 dan beri doğru kabul edilen Moment Magnitüd. Onun için Kandilli web sitesinde (koeri.boun.edu.tr) iki değer veriliyor. ML değeri aletsel ölçümü, MW değeri Moment magnitüd. Yani bu depremin büyüklüğünün doğru değeri 6.9-7.0 oluyor. Yıkıcılık şiddeti ise 9 (1999 depremi 11 idi) Bir diğer söylenti ise Afet bölgesi ilan etmemek için 7.0 büyüklüğünde açıklanmadığı. Teyit.org iddiaların doğru olup olmadığını öğrenmek için önemli kaynak. Yasalarda böyle bir bilgi olmadığı, afet bölgesi ilanının, o bölgenin tamamen yaşanamaz hale gelmesi şartına bağlı olduğunu oradan okuyoruz.
***
Deprem uzmanları, hocalarımız İzmir'de büyük bir depremin, beklenen İstanbul depreminden önce olacağı konusunda uyarıyordu. İzmir'de büyük bir deprem oldu, maalesef beklenen değil... Prof.Dr. Naci Görür böyle söylüyor. Bazı güvenilir kaynaklardan aldığım bilgiye göre beklenen depremin merkezi MS 17 de olan 7.0 büyüklüğündeki depremin merkezine yakın, İzmir körfezinde Urla-Tuzla arasındaki, Uzunada'nın doğusunda bir yerde olacağı söyleniyor. Son 2500 yılda İzmir 6.0 büyüklüğü üstünde 17 ciddi deprem yaşamış. MS 17 de 7.0 büyüklüğünde olan depremde 13 büyük İyon şehri yıkılmış. 1668 de 15-20 bin kişinin öldüğü Tsunami de yaşanan büyük bir deprem yaşamışız. 1883 depreminde özellikle Çeşme taraflarında 15.000 kişinin öldüğü belirtiliyor. Son yüzyılda 6.0 büyüklüğü üzeri 5-6 depremden üçü bize denk geldi.
***
Bu son depremde maalesef çoğu Bayraklı-Bornova arasında 100 den fazla can kaybı yaşadık. Birçok yönüyle eleştirdiğimiz İzmir BŞB bu olayda çok iyi bir performans sergiledi. Herkesten önce yaraları sarmaya koştu. Bazı hadsizlerin nefret söylemlerine karşın, İzmir halkı tüm ülkeye örnek olacak bir dayanışma ve yardımlaşma gösterdi. Biz de üzerimize düşeni hala yapmaya çalışıyoruz. Depremzedelerin temel ihtiyaçları için tüm arkadaşlarımla seferberiz...
***
Osman Pamukoğlu paşa "Ey Vatan" adlı kitabında şöyle yazıyordu: " Bulunduğumuz coğrafyada depremler ve savaşlar hiç eksik olmadı. Bunlarla başa çıkabilmek için güçlü olmak zorundayız..." . Bu yaşadığımız son deprem olmayacak. Her daim hazırlıklı olmak, tedbirlerimizi almak zorundayız. Tsunami bile yaşadığımız bu son depremi acı kayıplarımıza rağmen gelen raporlara bakarak, şiddetine rağmen az hasarla atlattığımızı söyleyebiliriz. Kaybettiklerimize Allahtan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar diliyoruz. Büyük geçmiş olsun İzmir'im.
